Technology21.04.2022

​Zijn er niet te veel satellieten in de ruimte?


SpaceX lanceert het ene na het andere arsenaal aan satellieten de ruimte in en ook Amazon heeft met zijn Project Kuiper nu toestemming om duizenden satellieten de lucht in de schieten. NASA heeft net bekendgemaakt miljoenen euro’s te investeren in het vervangen van zijn satellieten. Is het ooit te veel?

De eerste satelliet die de ruimte in werd gestuurd, dat was de Sputnik in 1957 en tot het jaar 2010 aan toe kwamen er elk jaar zo’n 50 tot 100 satellieten bij. De laatste jaren is dat echter enorm toegenomen. In 2020 waren er 114 lanceringen waarbij 1.300 satellieten de ruimte in werden gebracht. Een flinke toename in het aantal satellieten dus. In 2021 werden dat er nog meer: toen waren het er in september al 1.400. Je mag overigens niet zomaar een satelliet lanceren, want je hebt hiervoor wel toestemming nodig van een ruimte-agentschap.

Toename in aantal satellieten

De toename in het aantal satellieten komt niet alleen omdat ‘het kan’, maar ook omdat de mogelijkheden veel groter zijn geworden. Zo is het makkelijker om meerdere satellieten met één raket naar de ruimte te sturen en bovendien goedkoper. Satellieten zijn ook veel kleiner geworden, waardoor het makkelijker is om ze mee te nemen. Ze wegen bijna altijd minder dan 600 kilogram. Geen wonder dus dat SpaceX en OneWeb beide in een paar jaar tijd zo’n 40.000 satellieten willen lanceren.

NASA gebruikt het Tracking and Data Delay Satellite-netwerk op te communiceren met zijn astronauten en ruimtevaartuigen die niet op aarde zijn. Nu wil het een nieuw systeem implementeren om communicatie in de ruimte in de toekomst nog beter te laten verlopen en het laat het aan private bedrijven over om met een goede uitvinding te komen. NASA wil zijn NASA-satellieten vervangen voor satellieten van SpaceX en Amazon om communicatie mogelijk te blijven maken.

Er zijn nog andere partijen die meedoen en aan NASA moeten demonstreren hoe communicatie in de ruimte er in de toekomst uit moet gaan zien, namelijk Inmarsat, SES, Telesat en ViaSat. Hier geeft NASA 255 miljoen euro aan uit, waarvan 67 miljoen naar Project Kuiper van Amazon. Over het algemeen zijn de meeste satelliet-initiatieven ingestoken op het kunnen verzorgen van internetontvangst in gebieden waar het nu niet mogelijk is.

Starlink in Oekraïne

SpaceX heeft zich daarin al bewezen door onder andere in het oorlogsgebied van Oekraïne te zorgen voor internet via zijn Starlink-satellieten. Nu heeft het 64 miljoen van NASA gekregen om satellieten voor het ruimtebedrijf te verzorgen. Er zijn op dit moment al meer dan tweeduizend satellieten van Starlink in de ruimte te vinden. Soms gaat de lancering niet goed, waardoor er laatst bijvoorbeeld nog tientallen satellieten ten dode waren opgeschreven.

In dat geval was er een probleem waardoor de satellieten niet diep genoeg in de ruimte werden gebracht, waardoor ze waarschijnlijk zijn verbrandt op het moment dat ze de atmosfeer van aarde weer inkomen. Sowieso is dat het lot van vele satellieten, waardoor we een minder ‘volle’ ruimte om ons heen hebben dan je zou denken met al die lanceringen. Toch wordt onze aarde alsnog omringd door duizenden satellieten en dat zie je.

Niet als je naar boven kijkt, maar wel als je foto’s bekijkt die worden gemaakt in de ruimte. Sommige telescopen hebben er echt last van, omdat de satellieten allemaal gekke reflecties achterlaten op ruimtekiekjes. Ze blokkeren zelfs sterren, wat het werk van astronomen bemoeilijkt. Dat heeft ook invloed op radio-astronomen, die bang zijn dat ze 70 procent minder scherpte hebben op bepaalde frequenties.

Ruimtepuin

Hoewel de meeste satellieten verbranden als ze eenmaal de atmosfeer inkomen, zijn er ook satellieten die gaan rondzwerven in de ruimte, met soms ernstige gevolgen. Ze kunnen tegen andere satellieten aanbotsen en deze beschadigen, maar erger nog: ze veroorzaken meer ruimtepuin en dat gaat binnen no-time in een noodgang rondvliegen, met een nog veel destructiever resultaat tot gevolg.

Is er op een gegeven moment te veel ruimtepuin, dan kunnen we niet meer van aarde af zonder onze ruimtevaartuigen flink te havenen. Of erger: we kunnen er helemaal niet meer af zonder te verongelukken. Dit heet het Kessler-syndroom: een fenomeen waarbij botsingen en stukken ruimtepuin een kettingreactie veroorzaken met nog meer botsingen en ruimtepuin.

Nu zijn daarvoor wel bepaalde handigheden ingebouwd, want Starlink-satellieten communiceren met elkaar hoe ze bepaald ruimtepuin kunnen omzeilen. Toch zijn er wetenschappers die menen dat we dat Kessler-effect allang hebben bereikt. Het geñante ervan is dat het helemaal onze eigen schuld is: al het onnatuurlijke puin dat rond onze aarde vliegt, hebben we er allemaal zelf ingeschoten. Bovendien is het echt te laat als het eenmaal te laat is: dan kun je wel kiezen om geen satellieten meer te lanceren, dat puin gaat al in hoge snelheden, allesverwoestend de ruimte door. Onstopbaar.

Kessler-effect

Kortom, het hangt er net vanaf wie je vraagt of er al te veel satellieten in de ruimte rond de aarde te vinden zijn. Elon Musk zal sowieso beweren van niet, maar daar denken sommige wetenschappers toch echt anders over. Er zijn wel bedrijven bezig met het bedenken van oplossingen tegen ruimtepuin, maar dan nog is het in sommige gevallen heel moeilijk om dit tegen te gaan, simpelweg omdat het zo hard gaat.

Ook is het een dure grap om satellieten te ‘de-orbiten’ en dus uit de baan rond de aarde te krijgen. Het kost gemiddeld 75 miljoen dollar om zoiets te doen. Reden voor ruimteorganisaties om ze maar te laten hangen. Maar ja, de hamvraag is wat het kost als er toch iets tegenaan vliegt en ze zelf in allemaal kleine en destructieve stukjes eindigen. En daar zijn we op aarde tot nu toe te weinig mee bezig.

Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

Verder lezen over NASA

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

Het was de bedoeling dat de rover mee zou reizen naar de maan om op het wat minder bekende gedeelte te zoeken naar water, maar NASA trekt de stekker eruit.

Technology18.07.2024

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

NASA en SpaceX hebben grote plannen in de ruimte, maar daarin zouden de bedrijven ruimtepuin onvoldoende meenemen, zegt de Amerikaanse Aerospace Corporation.

Technology29.06.2024

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Nadat het al extreem lang duurde voordat Starliner met bemanning kon vertrekken, is het nu een probleem om ze terug naar aarde te halen.

Technology24.06.2024

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Voyager 1 is weer helemaal up and running nadat de knappe koppen van NASA het op tientallen miljarden kilometers hebben gefikst.

Technology17.06.2024

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

Er is meer onderzoek nodig naar het menselijk lichaam in de ruimte en ruimtetoerisme. Maar in hoeverre mag je dat verwachten?

Technology14.06.2024

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

Boeing heeft het gedaan: Starliner is goed en wel gelanceerd

Na veel tegenslagen een succes voor Boeing. De vliegtuigbouwer heeft succesvol zijn Starliner met bemanning gelanceerd naar het ISS.

Technology05.06.2024

Boeing heeft het gedaan: Starliner is goed en wel gelanceerd

Boeing Starliner-lancering gaat waarschijnlijk 1 juni gebeuren

Terug naar de garage. Daar staat Boeing Starliner langer dan we hadden verwacht, want Boeing mag het pas op 1 juni weer proberen.

Technology23.05.2024

Boeing Starliner-lancering gaat waarschijnlijk 1 juni gebeuren

Verder lezen over Space

Je kunt deepfakes spotten dankzij ruimtetechnologie

Online23.07.2024

Je kunt deepfakes spotten dankzij ruimtetechnologie

Alles is te zien in de poppetjes van je ogen
SpaceX-lancering faalt voor het eerst in bijna 10 jaar

Sinds 2016 doet SpaceX volledig succesvol de ene lancering na de andere, maar nu is er voor het eerst weer een met de Falcon-9 mislukt.

Technology12.07.2024

SpaceX-lancering faalt voor het eerst in bijna 10 jaar

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

We hebben het vaak over de oneindigheid van de ruimte, de temperatuur en natuurlijk het feit dat er geen geluid bestaat. Maar wat we ons misschien niet vaak genoeg hebben afgevraagd is: hoe ruikt de ruimte eigenlijk?

Technology09.07.2024

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

ESA’s bewijs om op de maan te bouwen is een LEGO-steentje

Het ziet er bijna uit alsof het uit een 3D-printer komt rollen. En een kleine spoiler: zo ziet het er niet alleen uit, het is ook zo. 

Technology05.07.2024

ESA’s bewijs om op de maan te bouwen is een LEGO-steentje

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

NASA en SpaceX hebben grote plannen in de ruimte, maar daarin zouden de bedrijven ruimtepuin onvoldoende meenemen, zegt de Amerikaanse Aerospace Corporation.

Technology29.06.2024

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Nadat het al extreem lang duurde voordat Starliner met bemanning kon vertrekken, is het nu een probleem om ze terug naar aarde te halen.

Technology24.06.2024

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Voyager 1 is weer helemaal up and running nadat de knappe koppen van NASA het op tientallen miljarden kilometers hebben gefikst.

Technology17.06.2024

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Verder lezen over Wetenschap

5 redenen waarom je goed moet slapen en 5 tips hoe

Het is een eeuwenoud cliché dat je goed moet slapen, maar net als dat beweging essentieel is, is slaap dat absoluut ook.

Nieuws24.07.2024

5 redenen waarom je goed moet slapen en 5 tips hoe

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

We hebben het vaak over de oneindigheid van de ruimte, de temperatuur en natuurlijk het feit dat er geen geluid bestaat. Maar wat we ons misschien niet vaak genoeg hebben afgevraagd is: hoe ruikt de ruimte eigenlijk?

Technology09.07.2024

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

Witte daken zijn ruim een graad koeler dan andere kleuren

Nu is dat vooral omdat een kunstenaar dit eist, maar wist je dat een wit dak bijvoorbeeld echt een verschil maakt in temperatuur?

Nieuws05.07.2024

Witte daken zijn ruim een graad koeler dan andere kleuren

Zijn zelfrijdende auto’s inderdaad veiliger dan menselijke chauffeurs?

Er zijn dan minder ongelukken en je komt sneller op je bestemming aan met een zelfrijdende auto. Klopt dat?

Automotive20.06.2024

Zijn zelfrijdende auto’s inderdaad veiliger dan menselijke chauffeurs?

We hebben geen idee wanneer we met een robot praten

Jij denkt dat je op de chat de robot er altijd uitpikt? Vergeet het maar, we blijken gesprekken te hebben met robots zonder dat we het weten.

Online20.06.2024

We hebben geen idee wanneer we met een robot praten

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Voyager 1 is weer helemaal up and running nadat de knappe koppen van NASA het op tientallen miljarden kilometers hebben gefikst.

Technology17.06.2024

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

Er is meer onderzoek nodig naar het menselijk lichaam in de ruimte en ruimtetoerisme. Maar in hoeverre mag je dat verwachten?

Technology14.06.2024

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

De kern van de aarde remt af

De kern van de aarde doet het steeds wat rustiger aan. Hoe beïnvloedt dat ons? En: hoe weten wetenschappers dit?

Nieuws13.06.2024

De kern van de aarde remt af