Technology23.11.2023

James Webb blijft ons verbazen, ook dichter bij huis


Als we over de James Webb ruimtetelescoop schrijven, moeten we oppassen niet te veel in herhaling te vallen met het geven van complimenten over diens verbazingwekkende prestaties. Dat is moeilijk, want Webb blijft ons maar verbazen met zijn uiterst gedetailleerde kijk op (verre) sterrenstelsels. Ook nu weer, dichter bij huis. Deze week heeft NASA de nieuwste foto die door Webb gemaakt is op het wereldwijde web gezet. Deze keer keek de telescoop naar het centrum van onze eigen Melkweg. Om precies te zijn naar het gebied dat bekend staat om de vorming van nieuwe sterren: Saggitarius C. Het ‘kiekje’ beslaat in totaal een gebied van 3 lichtjaren en licht op 300 lichtjaar van het superzware zwarte gat in onze Melkweg, Sagittarius A.

Doordat de foto van dit deel van ons heelal voor het eerst gemaakt is met behulp van de geavanceerde NIR (Near-Infrared) camera, worden details zichtbaar die we tot op dit moment nog niet konden zien. “Webb onthult ongelooflijk veel details, waardoor we stervorming in dit soort omgevingen kunnen bestuderen op een manier die voorheen niet mogelijk was”, aldus Samuel Crowe, de hoofdonderzoeker van het observatieteam, een student aan het Universiteit van Virginia in Charlottesville.

Een half miljoen sterren

Astronomen schatten dat op de foto die door Webb gemaakt is van het hart van onze Melkweg zo’n 500.000 sterren te zien zijn. Aantallen waar je je eigenlijk nauwelijks een voorstelling van kunt maken. Bijzonder is ook het cluster van zogenoemde protosterren. Dit zijn sterren die in ontwikkeling zijn (geboren worden zogezegd) en nog aan massa winnen.

In het hart van deze cluster bevindt zich een eerder bekende, massieve protoster die meer dan 30 maal de massa van onze zon heeft. De wolk waaruit de protosterren tevoorschijn komen is zo dicht dat de sterren die zich daarachter ‘verschuilen’ zelfs door Webb niet waargenomen kan worden. Dus, eigenlijk, zijn er in het gebied van 3 lichtjaar misschien nog wel veel meer sterren dan de geschatte half miljoen.

Emissies op een tumultueuze plek

Hier op Aarde weten we dat de emissie van bepaalde schadelijke stoffen de komende decennia drastisch moeten terugdringen om te voorkomen dat het klimaat helemaal naar de knoppen gaat. Bij de geboorte en het ontstaan van nieuwe sterren speelt die discussie nog niet. In de ruimte is plaats genoeg, zullen we maar zeggen.

De NIR-camera van de James Webb heeft ook een grootschalige emissie van geïoniseerd waterstof rond de onderkant van de donkere wolk op de foto vastgelegd. Die wolk is cyaankleuring weergeven op de foto hierboven.

Normaal gesproken is dit volgens hoofdonderzoeker Crowe het resultaat van energetische fotonen die worden uitgezonden door jonge massieve sterren. Echter, de enorme omvang van het door Webb weergegeven gebied verrast de wetenschappers in zo’n mate dat verder onderzoek nodig is.

“Het galactische centrum is een drukke, tumultueuze plek. Er zijn turbulente, gemagnetiseerde gaswolken die sterren vormen, die vervolgens het omringende gas beïnvloeden met hun uitstromende wind, jets en straling. Webb heeft ons heel veel gegevens verstrekt over deze extreme omgeving, en we beginnen ons er nog maar net in te verdiepen”, zegt Rubén Fedriani, mede-onderzoeker van het project aan het Instituto Astrofísica de Andalucía in Spanje.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

Verder lezen over NASA

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

Het was de bedoeling dat de rover mee zou reizen naar de maan om op het wat minder bekende gedeelte te zoeken naar water, maar NASA trekt de stekker eruit.

Technology18.07.2024

NASA stopt met rover om water op de maan te vinden: ding half af

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

NASA en SpaceX hebben grote plannen in de ruimte, maar daarin zouden de bedrijven ruimtepuin onvoldoende meenemen, zegt de Amerikaanse Aerospace Corporation.

Technology29.06.2024

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Nadat het al extreem lang duurde voordat Starliner met bemanning kon vertrekken, is het nu een probleem om ze terug naar aarde te halen.

Technology24.06.2024

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Voyager 1 is weer helemaal up and running nadat de knappe koppen van NASA het op tientallen miljarden kilometers hebben gefikst.

Technology17.06.2024

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

Er is meer onderzoek nodig naar het menselijk lichaam in de ruimte en ruimtetoerisme. Maar in hoeverre mag je dat verwachten?

Technology14.06.2024

Mag je van ruimtetoeristen verwachten dat ze aan onderzoek meedoen?

Boeing heeft het gedaan: Starliner is goed en wel gelanceerd

Na veel tegenslagen een succes voor Boeing. De vliegtuigbouwer heeft succesvol zijn Starliner met bemanning gelanceerd naar het ISS.

Technology05.06.2024

Boeing heeft het gedaan: Starliner is goed en wel gelanceerd

Boeing Starliner-lancering gaat waarschijnlijk 1 juni gebeuren

Terug naar de garage. Daar staat Boeing Starliner langer dan we hadden verwacht, want Boeing mag het pas op 1 juni weer proberen.

Technology23.05.2024

Boeing Starliner-lancering gaat waarschijnlijk 1 juni gebeuren

Verder lezen over Space

Je kunt deepfakes spotten dankzij ruimtetechnologie

Online23.07.2024

Je kunt deepfakes spotten dankzij ruimtetechnologie

Alles is te zien in de poppetjes van je ogen
SpaceX-lancering faalt voor het eerst in bijna 10 jaar

Sinds 2016 doet SpaceX volledig succesvol de ene lancering na de andere, maar nu is er voor het eerst weer een met de Falcon-9 mislukt.

Technology12.07.2024

SpaceX-lancering faalt voor het eerst in bijna 10 jaar

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

We hebben het vaak over de oneindigheid van de ruimte, de temperatuur en natuurlijk het feit dat er geen geluid bestaat. Maar wat we ons misschien niet vaak genoeg hebben afgevraagd is: hoe ruikt de ruimte eigenlijk?

Technology09.07.2024

De ruimte ruikt naar… rotte eieren?

ESA’s bewijs om op de maan te bouwen is een LEGO-steentje

Het ziet er bijna uit alsof het uit een 3D-printer komt rollen. En een kleine spoiler: zo ziet het er niet alleen uit, het is ook zo. 

Technology05.07.2024

ESA’s bewijs om op de maan te bouwen is een LEGO-steentje

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

De Starliner-astronauten kunnen nog niet naar huis. Volgens NASA valt het allemaal wel mee: de astronauten zitten helemaal niet vast op het ISS, meent de ruimteorganisatie.

Technology01.07.2024

NASA en Boeing vinden niet dat ISS-astronauten vastzitten

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

NASA en SpaceX hebben grote plannen in de ruimte, maar daarin zouden de bedrijven ruimtepuin onvoldoende meenemen, zegt de Amerikaanse Aerospace Corporation.

Technology29.06.2024

NASA en SpaceX zouden ruimtepuin onderschatten

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

Nadat het al extreem lang duurde voordat Starliner met bemanning kon vertrekken, is het nu een probleem om ze terug naar aarde te halen.

Technology24.06.2024

Astronauten Starliner zitten voorlopig vast op ISS

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder

Voyager 1 is weer helemaal up and running nadat de knappe koppen van NASA het op tientallen miljarden kilometers hebben gefikst.

Technology17.06.2024

NASA’s ruimtesonde Voyager 1 verricht een klein wonder