Technology23.11.2023

James Webb blijft ons verbazen, ook dichter bij huis


Als we over de James Webb ruimtetelescoop schrijven, moeten we oppassen niet te veel in herhaling te vallen met het geven van complimenten over diens verbazingwekkende prestaties. Dat is moeilijk, want Webb blijft ons maar verbazen met zijn uiterst gedetailleerde kijk op (verre) sterrenstelsels. Ook nu weer, dichter bij huis. Deze week heeft NASA de nieuwste foto die door Webb gemaakt is op het wereldwijde web gezet. Deze keer keek de telescoop naar het centrum van onze eigen Melkweg. Om precies te zijn naar het gebied dat bekend staat om de vorming van nieuwe sterren: Saggitarius C. Het ‘kiekje’ beslaat in totaal een gebied van 3 lichtjaren en licht op 300 lichtjaar van het superzware zwarte gat in onze Melkweg, Sagittarius A.

Doordat de foto van dit deel van ons heelal voor het eerst gemaakt is met behulp van de geavanceerde NIR (Near-Infrared) camera, worden details zichtbaar die we tot op dit moment nog niet konden zien. “Webb onthult ongelooflijk veel details, waardoor we stervorming in dit soort omgevingen kunnen bestuderen op een manier die voorheen niet mogelijk was”, aldus Samuel Crowe, de hoofdonderzoeker van het observatieteam, een student aan het Universiteit van Virginia in Charlottesville.

Een half miljoen sterren

Astronomen schatten dat op de foto die door Webb gemaakt is van het hart van onze Melkweg zo’n 500.000 sterren te zien zijn. Aantallen waar je je eigenlijk nauwelijks een voorstelling van kunt maken. Bijzonder is ook het cluster van zogenoemde protosterren. Dit zijn sterren die in ontwikkeling zijn (geboren worden zogezegd) en nog aan massa winnen.

In het hart van deze cluster bevindt zich een eerder bekende, massieve protoster die meer dan 30 maal de massa van onze zon heeft. De wolk waaruit de protosterren tevoorschijn komen is zo dicht dat de sterren die zich daarachter ‘verschuilen’ zelfs door Webb niet waargenomen kan worden. Dus, eigenlijk, zijn er in het gebied van 3 lichtjaar misschien nog wel veel meer sterren dan de geschatte half miljoen.

Emissies op een tumultueuze plek

Hier op Aarde weten we dat de emissie van bepaalde schadelijke stoffen de komende decennia drastisch moeten terugdringen om te voorkomen dat het klimaat helemaal naar de knoppen gaat. Bij de geboorte en het ontstaan van nieuwe sterren speelt die discussie nog niet. In de ruimte is plaats genoeg, zullen we maar zeggen.

De NIR-camera van de James Webb heeft ook een grootschalige emissie van geïoniseerd waterstof rond de onderkant van de donkere wolk op de foto vastgelegd. Die wolk is cyaankleuring weergeven op de foto hierboven.

Normaal gesproken is dit volgens hoofdonderzoeker Crowe het resultaat van energetische fotonen die worden uitgezonden door jonge massieve sterren. Echter, de enorme omvang van het door Webb weergegeven gebied verrast de wetenschappers in zo’n mate dat verder onderzoek nodig is.

“Het galactische centrum is een drukke, tumultueuze plek. Er zijn turbulente, gemagnetiseerde gaswolken die sterren vormen, die vervolgens het omringende gas beïnvloeden met hun uitstromende wind, jets en straling. Webb heeft ons heel veel gegevens verstrekt over deze extreme omgeving, en we beginnen ons er nog maar net in te verdiepen”, zegt Rubén Fedriani, mede-onderzoeker van het project aan het Instituto Astrofísica de Andalucía in Spanje.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

Verder lezen over NASA

Gelekt: de LEGO maanrover met een mooie open structuur

LEGO heeft er zelf nog geen boekje over opengedaan, maar het moge duidelijk zijn: er komt een set aan van de maanrover, en nog Technic ook.

Entertainment01.05.2024

Gelekt: de LEGO maanrover met een mooie open structuur

Zo zit het met de kleurenpracht in foto’s van James Webb

James Webb heeft zijn scherpste infraroodfoto tot nu toe aangeleverd. Maar, klopt dat wel met die kleuren? Dit is hoe het werkt.

Technology30.04.2024

Zo zit het met de kleurenpracht in foto’s van James Webb

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Voyager 1 heeft een teken van leven gegeven. Niet spontaan, maar door de noeste arbeid van NASA.

Technology23.04.2024

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Verder lezen over Space

Gelekt: de LEGO maanrover met een mooie open structuur

LEGO heeft er zelf nog geen boekje over opengedaan, maar het moge duidelijk zijn: er komt een set aan van de maanrover, en nog Technic ook.

Entertainment01.05.2024

Gelekt: de LEGO maanrover met een mooie open structuur

Zo zit het met de kleurenpracht in foto’s van James Webb

James Webb heeft zijn scherpste infraroodfoto tot nu toe aangeleverd. Maar, klopt dat wel met die kleuren? Dit is hoe het werkt.

Technology30.04.2024

Zo zit het met de kleurenpracht in foto’s van James Webb

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Voyager 1 heeft een teken van leven gegeven. Niet spontaan, maar door de noeste arbeid van NASA.

Technology23.04.2024

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA