De nieuwe Tomb Raider is -als je het de meeste mensen vraagt- een heel fijn spel. Vind ik ook. Maar het is bij lange na niet goed genoeg voor Square-Enix, de Japanse uitgever die het de laatste tijd minder van de Final Fantasy’s moet hebben, heeft vandaag aangegeven dat er een fors verlies is gedraaid ten opzichte van de verwachtingen en dat CEO Yoichi Wada daarom opstapt. Onderdeel daarvan was dat de voorgenoemde games alsmede Sleeping Dogs niet hadden gedaan wat het bedrijf had verwacht. Maar Tom Raider heeft in de eerste vier weken drie en een half miljoen stuks verkocht. Dat is toch geen flauwekul, zou je zeggen. Maar de inzet wordt steeds hoger bij de top-line AAA games, met alle gevolgen van dien. Dat kan niet blijven goedgaan.
Natuurlijk is business business en zullen er altijd bedrijven zijn die slechte beslissingen maken en daaraan onderdoor gaan, zoals bijvoorbeeld THQ, die nog niet lang geleden in stukken is gehakt door schuldeisers. Maar de uitgevers die overblijven moeten een steeds duurdere gok nemen om nog wat te kunnen verdienen. Activision is hier het beste voorbeeld van: het bedrag dat ze in de paar franchises die ze hebben pompen is zo ontstellend groot dat de marge voor fouten nul is. Game niet aan de verkoopverwachtingen voldaan? Studio buitengooien. Genre niet meer zo populair? Stekker eruit. En ze zijn niet de enigen die dit doen. Steeds meer ontwikkelaars gaan kopje onder en het aantal games dat uitkomt wordt kleiner en kleiner.
Althans, games in de traditionele zin. De €50-in-de-winkel-afrekenen console of PC games, om precies te zijn. Die markt staat enorm onder druk, niet alleen qua prijs (want crisis) maar ook qua concurrentie met goedkopere alternatieven als de mobiele- en tabletgames en natuurlijk de goedkopere indiegames en razend populaire free to play-titels als League of Legends of de hordes aan MMO’s die zonder geld te genieten zijn. Wie houdt dat nog vol? Bijna niemand, zo merk je wel aan de releaselijsten van de meeste uitgevers. Zo goed als alle titels hebben nummers achter hun naam, want mensen kopen alleen nog maar wat ze kennen. En als er dan zoiets uitkomt (zoals Tomb Raider) dan moet dat wel zo hard scoren dat er zelfs met een succesvolle lancering met 3,5 miljoen stuks gesproken wordt van een teleurstelling.
Kleine notitie daarbij: dit wel voor zover we kunnen zien, want de cijfers zijn niet heel duidelijk neergezet door Square-Enix als ‘verkocht aan consumenten’ of ‘verkocht aan winkeliers’ (een groot verschil, want dat laatste betekent nog lang niet dat de poen binnenstroomt) en de digitale sales zijn ook niet meegenomen, wat een hele vreemde gang van zaken is, gezien de populariteit van de online verkoop en de goede ontvangst van de titels op de PC. Hoe dan ook, het is emblematisch voor de impasse waar de consolesector nu in zit: de budgetten zijn torenhoog, marketing moet veel meer doen om de aandacht te trekken en de spelers zijn zo verzadigd met entertainment dat het lastig is om ze nog tot veel actie aan te zetten.
En dan moet de nieuwe generatie met PS4 en de nieuwe Xbox nog gaan komen: dat doet nog eens een schepje bovenop de ontwikkelingskosten en daarmee de gok die gemaakt moet worden. Er gaan al voorzichtig stemmen op die het woordje ‘crash’ in de mond nemen, maar dat gaat wellicht wat ver op dit moment. Hoewel: het zou heel goed kunnen dat de game-markt zoals we die vandaag kennen over vijf jaar helemaal niet meer bestaat. En dan? Dat weet niemand helemaal zeker. Maar dat er iets gaat veranderen, zoveel is wel bijna zeker.
