Vorige week werd in Den Haag een internationale top gehouden over de toekomst van het Internet. Hoe brengen we meer dan de helft van de wereldbevolking online die dat nog niet zijn? Welke regels hebben we nodig om het open internet te beschermen? Welke tools hebben we nodig om ons te verdedigen tegen cyberaanvallen en cybercrime? En moeten we sommige van die digitale wapens wel exporteren buiten Europa? Antwoorden op deze levensgrote vragen werden in 2 dagen niet beantwoord, maar een agenda voor een open internet blijft om politiek leiderschap vragen.
1) Digital Divide
Nnenna Nwakanma van de World Wide Web Foundation herinnerde ons er aan dat een meerderheid van de wereldbevolking nog altijd geen toegang heeft tot het internet. De digitale kloof wordt steeds meer een Noord-Zuid kloof. Nwakanma haalde uit naar initiatieven van de grote Amerikaanse tech-bedrijven die in een aantal landen ‘gratis internet’ aanbieden dat beperkt is tot het gebruikmaken van hun diensten (zoals Facebook Messenger of Gmail). Deze vorm van ‘zero-rating’ is geen houdbare oplossing op lange termijn. Zero-rating is ook in Europa een heikel punt in het debat over netneutraliteit omdat het al snel afglijdt naar throttling. De oproep om “All of the people! All of the Internet! All of the time!” vraagt om een wereldwijde blik.
2) Machtsmisbruik
Naast de negatieve impact van sommige bedrijven, die soms wel de nieuwe soevereinen lijken te zijn online, werd ook de negatieve invloed van staten op het internet gehekeld. Als een staat op grote schaal online content censureert, of op een ongelimiteerde manier gebruikt maakt van software-achterpoortjes om burgers in de gaten te houden, dan komt de centrale infrastructuur van het internet in het gedrang.
Het voorstel van de Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid om het misbruik van de centrale kern van het internet te verbieden is dan ook welkom. Die centrale kern (die de TCP/IP protocollen, standaarden, en de DNS en routing protocollen) moet beschouwd worden als een soort neutrale zone die overheden niet mogen betreden of verstoren. Het verbieden van misbruik van die centrale kern is in het belang van alle staten en bedrijven. Het vertrouwen van gebruikers in de talloze services die op het internet worden aangeboden, van online betalingen tot chatten, is immers afhankelijk van die veilige kern.
3) Encryptie verbetert veiligheid
Deze boodschap ligt ook in de lijn van de boodschap van het rapport van de Global Commission on Internet Governance: de technologieën waarop het internet steunt moeten versterkt worden in plaats van verzwakt. Er is dus geen plaats voor het installeren van achterpoortjes om toegang te krijgen tot onze gegevens. Inspanningen van de technische gemeenschap om end-to-end encryptie als norm te integreren in de protocollen van het internet moeten worden aangemoedigd en ondersteund.
4) Handel in spionage technologie
Tegelijk blijkt maar weer dat Europese bedrijven nog steeds een centrale rol spelen in de handel van technologieën die kunnen worden gebruikt om computers of afstand te hacken, besturen en om informatie te vergaren. Eind vorige maand kwamen er weer onthullingen over hoe Ethiopië activisten afluistert met gebruik van Europese tools. We kunnen niet aan de ene kant de mensenrechten schendingen in Ethiopië publiekelijk bekritiseren, en tegelijkertijd toelaten dat technologieën verkocht worden die net helpen om die mensenrechten te schenden. Ik hamer al jaren op de hervorming van het Europese export-controle systeem. Op GCCS stond dit thema ook op de agenda.
De toekomst van het open internet ziet er niet rooskleurig uit. Er moet heel veel gebeuren om de negatieve spiraal van meer machtsmisbruik door regeringen en bedrijven, zonder democratische en juridische controle tegen te gaan. De Europese Commissie wacht nog steeds met het voorstellen van een nieuw exportcontrole systeem voor digitale wapens en het debat over net neutraliteit gaat de verkeerde kant op. Na alle waardevolle discussies in Den Haag is het is nu tijd voor Europees leiderschap. Dat is alleen geloofwaardig als we durven te staan voor het open internet in woord en daad.
