Het is niet voor niets dat Sam Altman van OpenAI recent zei dat je beter geen goedemorgen en dankjewel kunt zeggen tegen ChatGPT: het kost heel veel energie om al die extra’s in je prompt te verwerken. Zoveel, dat AI eind dit jaar de helft van alle elektriciteit van datacenters zou verbruiken.
Kijkend naar hoeveel bedrijven bezig zijn met kunstmatige intelligentie is het niet zo heel gek dat het volop wordt gebruikt, maar dat het de helft is van de energie die alle datacenters ter wereld gebruiken is schrikbarend. Datacenters staan bekend om hun grote energieverbruik: in 2021 was het stroomverbruik van datacenters in Nederland 3,7 terawattuur en dat is de jaren erna waarschijnlijk alleen maar gestegen.
Een ander aspect om de grote energieconsumptie van AI mee te vergelijken is Bitcoin. Bitcoin en andere cryptovaluta staan erom bekend heel veel stroom te verbruiken. Al dat mijnen vraagt enorm veel rekenkracht en stroom, waardoor het niet de meest duurzame activiteit is. Het lijkt nu voorbij te worden gestreefd door AI. Onderzoekers stellen dat kunstmatige intelligentie tegen het einde van het jaar meer energie verbruikt dan Bitcoin.
De onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam, onder leiding van Alex de Vries-Gao, geven dit aan in Joule. Momenteel staat AI voor een vijfde van de elektriciteit die datacenters gebruiken. Nu is dat wel meer een schatting dan wetenschappelijk bewijs, want het energieverbruik van AI is niet altijd helemaal duidelijk. Grote techbedrijven delen dat niet, waarschijnlijk mede omdat het het bedrijf niet bepaald in een positief daglicht zet qua duurzaamheid.
Hoe De Vries-Gao het dan heeft aangepakt? Met de ’triangulatietechniek’. Hij baseerde zijn bevindingen op openbaar beschikbare toestelgegevens, schattingen van analisten en de winstcijfers van bedrijven om te zien hoeveel hardware er waarschijnlijk voor AI is gebruikt en hoeveel energie die hardware op zijn beurt verbruikt.
Tegelijkertijd hoeft er geen man overboord te zijn: verschillende cryptovaluta hebben inmiddels een duurzamere manier gevonden om te produceren en het is geen vreemde gedachte dat dat op den duur ook staat te gebeuren met AI. DeepSeek zegt al veel minder chips nodig te hebben om zijn kunstmatige intelligentie te laten werken. Tegelijkertijd zou het fijn zijn als bedrijven hier meer over zouden delen, maar het feit dat dat niet gebeurt spreekt boekdelen.
Het energieverbruik is duidelijk niet iets om trots op te zijn of iets waar grote verbeterslagen in worden gemaakt: anders zouden bedrijven dat immers wel van de daken schreeuwen. Misschien dat die tijd er nog aankomt, maar in de AI-race lijkt het er nu toch vooral om te gaan dat een bepaald AI-systeem ‘wint’ en omarmd wordt door het grote publiek versus de verdere werking en verbruik ervan.
