Online betalen en pinnen met smartphone en wearable in de lift

Online betalen en pinnen met smartphone en wearable in de lift

Corona zorgt voor meer contactloze en online betalingen, maar ook voor meer fraude

Vorig artikel Volgend artikel

Uit het jaarverslag (pdf) van de Betaalvereniging Nederland blijkt dat we in 2020 steeds vaker de smartphone of een wearable gebruiken om contactloos af te rekenen bij de kassa. Tegen het eind van vorig jaar werd zo’n 15 procent van alle contactloze betalingen afgerekend met een smartphone of wearable. Over het hele jaar gerekend lag dat met 13 procent iets lager, wat aantoont dat de populariteit van contactloos betalen met smartphone en wearable duidelijk in de lift zit. Helaas zagen we in 2020 ook een forse toename van het aantal fraudegevallen, waarbij ook een nieuwe vorm van fraude, nummerspoofing, doorbrak.

Corona, altijd maar weer die corona

Het is misschien wat obligaat omdat het aantal contactloze betalingen al enkele jaren groeit, maar in 2020 was wel een duidelijke versnelling van die groei te zien. De voornaamste, of eigenlijk enige, reden daarvoor moet toch echt gezocht worden bij de coronaperikelen. Door contactloos te betalen hoeven we de pinautomaten aan kassa’s minder vaak fysiek aan te raken. En ook dat draagt bij aan het verlagen van de kans op het oplopen van een coronabesmetting. Bij een gemiddelde supermarkt pinnen dagelijks honderden klanten die voorheen allemaal met hun vingertjes het toetsenbord aanraakten.

In totaal werden in 2020 meer dan 3,9 miljard contactloze (pin)betalingen gedaan. Daarvan werden er 516 miljoen met een smartphone of wearable uitgevoerd, ruim 13 procent dus. In 2019 lag het totaal aantal contactloze betalingen op 3 miljard, waarvan er in dat jaar 116 miljoen met een smartphone of wearable gedaan werden. Voor de snelle rekenaars onder ons: het aantal contactloze betalingen groeide dus met ongeveer 30 procent, terwijl het aantal contactloze betalingen met smartphone of wearable met bijna 450 procent groeide.

Die groeicijfers zijn in nog een opzicht bijzonder te noemen. 2020 kende twee periodes waarin wij te maken hadden met een lockdown. Tussen maart en mei en vanaf medio december moesten vrijwel alle winkels, horeca en andere uitgaansgelegenheden noodgedwongen de deuren sluiten. Die lockdowns hebben zeker ook een effect gehad op het totaal aantal (contactloze) pinbetalingen. Van de andere kant, zonder lockdowns, en dus zonder corona, is het nog maar de vraag of het aantal contactloze pinbetalingen in 2020 zo explosief gestegen zou zijn. Dat blijft koffiedik kijken.

Contactloos-Betalen
Contactloos betalen groeide fors in 2020. Bron: Betaalvereniging Nederland.

iDeal is hét online ‘betaalmiddel’

Door de winkelsluitingen zijn we in 2020 veel meer online gaan shoppen. Dat is geen nieuws meer. Verhalen van online retailers, zoals Bol, Coolblue, Allekabels, Zalando, etc. die hun omzet met tientallen procenten omhoog zagen schieten, hebben al meerdere keren het nieuws gehaald. Om nog maar te zwijgen van bezorgdiensten als Thuisbezorgd, Hello Fresh en Appie.

De gevolgen hiervan voor het offline (aan de toonbanken) en online betaalverkeer zijn ook duidelijk merkbaar, zo is te zien in het jaarverslag van de Betaalvereniging Nederland. In 2020 daalde het aantal pinbetalingen aan de toonbanken met 12 procent, van 7,02 miljard in 2019 naar 6,2 miljard in 2020.

Het aantal online betalingen kwam, dat zal niemand verbazen, een stuk hoger uit. De Betaalvereniging Nederland beschikt echter alleen over cijfers van online betalingen die via iDeal of een creditcard afgerekend zijn. In 2019 werden 667 miljoen iDeal transacties geregistreerd. In 2020 waren dat er al 890 miljoen. Ter vergelijk, in 2016 betaalden we nog ‘slechts’ 283 miljoen keer iets via iDeal. Ook het aantal creditcard transacties steeg. Van 115 miljoen in 2019 naar 129 miljoen in 2020. Daarmee is meteen duidelijk dat iDeal verreweg de meest populaire online betaalmethode is, in Nederland.

Doorbraak nummerspoofing fraude

Naast de bekende hulpvraagfraude via sms of whatsapp “Mama, ik heb een nieuw nummer, kun je geld overmaken?” en sms-phishing zoals de recente nep pakketdienst sms’jes, is nummerspoofing het afgelopen jaar ‘doorgebroken’. Daarbij worden bancaire en andere vertrouwenwekkende telefoonnummers door criminelen ‘gekaapt’ om consumenten geld afhandig te maken.

Fraude-Betalingsverkeer
Nummerspoofing fraude komt met stip binnen op 1. Bron: Betaalvereniging Nederland.

In 2020 werd voor ruim 49 miljoen euro aan schade aangericht door bancaire betaalfraude. Daarvan kwam ruim de helft, 26,7 miljoen, voor rekening van nummerspoofing. In 2019 was deze vorm van fraude nog niet aanwezig.

“Criminelen blijven zoeken naar de zwakste schakels in de betaalketen. In veel gevallen is dat de consument. Met behulp van social engineering weten criminelen consumenten te misleiden en daarbij veroorzaken ze zeer veel schade. De oplichters spelen direct in op ontwikkelingen die plaatsvinden in het Nederlandse betalingsverkeer of de actualiteit. Ze schromen niet om misbruik te maken van de coronacrisis: “Vraag een antibacteriële pas aan” of “We plaatsen uw geld in quarantaine”. De leden van de Betaalvereniging, de politie en de Fraudehelpdesk trekken sinds juni 2020 samen op tegen hulpvraagoplichting. Banken en betaalinstellingen jagen op verdachte transacties en bankrekeningen. Daarnaast informeren zij hun klanten via www.veiligbankieren.nl, mobiel bankieren en internetbankieren. De politie pakt deze vorm van oplichting aan met preventie en opsporing”, aldus de Betaalvereniging in haar jaarverslag.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist,...

Reageren is uitgeschakeld omdat er geen cookies opgeslagen worden.

Cookies toestaan Meer informatie over cookies