Technology21.08.2022

​Scherper zagen we een zwart gat nog nooit: met dank aan AI


Kunstmatige intelligentie kennen we vooral als iets wat we handig gebruiken wanneer we Google Lens openen of een game spelen, maar het kan ook wetenschappelijke afbeeldingen verbeteren. Niet door dingen erbij te verzinnen, maar juist door te gebruiken wat het heeft geleerd om zo meer inzichten te geven. Het perfecte voorbeeld is nu gemaakt met een foto van een zwart gat.

Zwart gat

Een zwart gat is een plek in het heelal met een zodanig sterkte zwaartekracht, dat niets er ook maar aan kan ontsnappen. Het is het resultaat van een gestorven ster die is ontploft. Een zwart gat wordt zo genoemd omdat hij gitzwart is in het midden (er kan immers ook geen licht in bestaan), dus niet omdat er in het midden niets zou zijn. Echter is een zwart gat wel letterlijk en figuurlijk nog een zwart gat voor ons als mensheid. We weten namelijk nog steeds niet precies wat er toch allemaal gebeurt in zo’n zwart gat. In ieder geval is het een bijzonder fenomeen, zeker omdat Einstein zelf het er al over had in zijn relativiteitstheorie.

Zwarte gaten spreken altijd enorm tot de verbeelding. Wat gebeurt er toch in zo’n gat, wat betekent het voor bijvoorbeeld tijd en licht. Maar vooral: waarom? Zwarte gaten zijn niet voor een gat te vangen: de eerste (M87) werd pas gefotografeerd in 2019. Dit zwarte gat is zeven miljard zonmassa’s, wat hem 2.000.000.000.000.000 keer zwaarder maakt dan aarde. Een flink gevaarte, dat dus mooi op de kiek werd gezet. Dat werd een enorm beroemde foto, maar inmiddels weten wetenschappers dat het beter kan. Er is namelijk een nog scherpere foto gemaakt van zo’n ruimte-wonder.

Rekenkundige algoritmes

Er werd hiervoor gebruikgemaakt van rekenkundige algoritmes en telescoopdata. Hiermee kon een close-up worden gemaakt. Dat zie je in de vorm van een roodoranje ring. Zo’n ring ontstaat door fotonen. Dat zijn deeltjes zonder rustmassa die zich voortbeweging in vacuüm met de lichtsnelheid. Licht bestaat uit fotonen, maar bijvoorbeeld ook elektromagnetische straling. In het geval van het zwarte gat zijn die fotonen aan de achterzijde te zien.

Deze verbeterde foto kon worden gemaakt door een algoritme dat zorgt voor een soort remaster van het origineel. Wetenschappers van Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics in Massachusetts kwamen ermee. Ze zaken naast die oranje gloed een lijn die je op de foto kunt zien bovenaan dit artikel, de remaster. De reden dat die ring zo fel is, komt omdat fotonen er onder invloed van enorme zwaartekracht langs vliegen.

Wetenschappers

Het is niet alleen een veel mooie foto: er kunnen ook meerdere wetenschappelijke conclusies uit worden getrokken, of tenminste voorspellingen worden gedaan. Zo’n supermassive blackhole als M87 is waarschijnlijk ontstaan uit meerdere zwarte gaten die zijn gefuseerd. Waarschijnlijk zijn ze zelfs in elk centrum van een sterrenstelsel te vinden. Zo ook van ons eigen melkwegstelsel (dank Event Horizon).

Dat wetenschappers tot deze mooie foto zijn gekomen, komt onder andere door rekenkundige algoritmes die helpen om data te interpreteren, maar ook te ordenen. Er kan hierdoor een scherpere resolutie worden verkregen. Bovendien is die foto een soort MRI: het is opgebouwd uit allerlei laagjes waardoor je er steeds een aantal kunt weglaten om meer te ontdekken van wat er allemaal in zo’n zwart gat gebeurt. Niet dat het nu ineens niet meer mysterieus is: er zijn nog talloze dingen die we niet weten over dit ruimtefenomeen. Wel is het tof dat we steeds een stapje dichterbij komen. Niet alleen meer door onze eigen knappe koppen, maar ook door technologie.

Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

Verder lezen over Kunstmatige Intelligentie

Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Uit onderzoek blijkt dat veel mensen zich zorgen maken over nepnieuws in het kader van verkiezingen. Iets wat veel voorkomt op social media.

Social Media23.04.2024

Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Een realistische video van jou is gemaakt met één foto

Microsoft heeft een nieuw AI-model gepresenteerd dat op vrij indrukwekkende wijze en met heel weinig informatie al volledige video's kan maken, mét tekst.

Online22.04.2024

Een realistische video van jou is gemaakt met één foto

AI organiseert eigen missverkiezing: wie wordt Miss AI 2024?

De wereld van missverkiezingen gaat veranderen. Er komt namelijk nu een verkiezing voor AI-missen. Beoordeeld door AI-modellen (en twee mensen).

Online19.04.2024

AI organiseert eigen missverkiezing: wie wordt Miss AI 2024?

AI is gearriveerd in gaming – hoe wordt de technologie gebruikt?

De AI-hype brak pas echt uit met modellen als ChatGPT. Kunstmatige intelligentie is echter geen nieuwe rage op de markt! In 1996 gebruikte de schaakcomputer “DeepBlue” bijvoorbeeld zijn veldstukken om de koning van toenmalig wereldkampioen Garry Kasparov schaakmat te zetten.

Gaming17.04.2024

AI is gearriveerd in gaming – hoe wordt de technologie gebruikt?

SAP opent een experience center dat volledig is gericht op AI

SAP Labs France, een SAP-dochteronderneming die zich bezighoudt met R&D-activiteiten, kondigt de opening aan van haar Customer Experience Center in het Zuid-Franse technologiepark Sophia Antipolis.

Technology17.04.2024

SAP opent een experience center dat volledig is gericht op AI

AI in de Zorg: Inzichten van HLTH Europe Roadshow 2024

Na de verhelderende presentaties tijdens de HLTH Europe Roadshow 2024 blijft één ding onmiskenbaar: de toekomst van de gezondheidszorg is nauw verweven met technologische innovatie.

Technology17.04.2024

AI in de Zorg: Inzichten van HLTH Europe Roadshow 2024

Dit is de nieuwe edge generatie van Motorola

Motorola kondigde vandaag 3 nieuwe toestellen aan uit het premium assortiment: de motorola edge 50 ultra, motorola edge 50 pro en motorola edge 50 fusion.

Mobile16.04.2024

Dit is de nieuwe edge generatie van Motorola

aangedreven door moto AI
Adobe geeft indrukwekkend voorproefje van AI in videobewerking

Adobe maakt het mensen die video's bewerken steeds makkelijker: ze kunnen nu hele objecten veranderen, verwijderen of erbij zetten in hun video. En er is meer.

Online15.04.2024

Adobe geeft indrukwekkend voorproefje van AI in videobewerking

Verder lezen over Onderzoek

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Je eet ze niet bewust, maar je krijgt ze toch volop binnen: microplastics. Waar denk je dat die uiteindelijk terechtkomen? Ja, daar ook. Maar niet alleen daar...

Nieuws24.04.2024

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Het is niet wat je denkt
Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Uit onderzoek blijkt dat veel mensen zich zorgen maken over nepnieuws in het kader van verkiezingen. Iets wat veel voorkomt op social media.

Social Media23.04.2024

Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Neemt de interesse in elektrische auto’s af? [Infographic]

De interesse in elektrisch rijden is aan het dalen. Voor het eerst in jaren is de groep die niet (28%) van plan is elektrisch te gaan rijden, groter dan de groep die dit binnen vijf jaar wel (27%) van plan is.

Automotive17.04.2024

Neemt de interesse in elektrische auto’s af? [Infographic]

ANWB zegt van wel
​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat sommige mensen de wereld echt in een andere framerate zien. Het zou specifiek bij gamers zelfs een kleine voorsprong geven, stellen de onderzoekers.

Nieuws03.04.2024

​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Sneller zien
Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Als je een pacemaker hebt, dan ben je niet na één operatie klaar. Je moet regelmatig opnieuw onder het mes, namelijk om de batterij van het essentiële apparaat te vervangen. Daar komt in de toekomst mogelijk veranderi...

Technology01.04.2024

Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Dit plaatje uit de Playboy is niet meer welkom in de tech

Is het een 1 april-grap, of is het echt? Het snijdt in ieder geval een belangrijk punt aan: Lenna, een vrouw die in 1972 in de Playboy stond als centerfold en eigenlijk Lena Forsén heet, wil niet meer worden gebruikt in...

Technology01.04.2024

Dit plaatje uit de Playboy is niet meer welkom in de tech

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

Er wordt nog steeds volop gezocht naar alternatieven voor plastic. We hebben bijvoorbeeld in de supermarkt al geen weggooibordjes meer van plastic, maar alleen van karton. Weggooi-messen? Die zijn van hout. Bomen geven o...

Nieuws29.03.2024

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

NASA is zich de afgelopen tijd bijna volledig aan het focussen op Artemis, de maanmissies die ervoor gaan zorgen dat we veel meer ontdekken over wat wij met de maan kunnen. Maar ook de eerste keer dat een vrouw en een zw...

Technology29.03.2024

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

Verder lezen over Space

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Voyager 1 heeft een teken van leven gegeven. Niet spontaan, maar door de noeste arbeid van NASA.

Technology23.04.2024

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

Een gezin in Florida had de schrik van hun leven: ruimtepuin afkomstig van het ISS kwam dwars door hun huis heen vallen. Het stuk puin weegt maar een kilo, maar gezien waar het vandaan komt, komt dat hard aan. Het komt...

Technology02.04.2024

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

NASA is zich de afgelopen tijd bijna volledig aan het focussen op Artemis, de maanmissies die ervoor gaan zorgen dat we veel meer ontdekken over wat wij met de maan kunnen. Maar ook de eerste keer dat een vrouw en een zw...

Technology29.03.2024

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

Verder lezen over Wetenschap

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Je eet ze niet bewust, maar je krijgt ze toch volop binnen: microplastics. Waar denk je dat die uiteindelijk terechtkomen? Ja, daar ook. Maar niet alleen daar...

Nieuws24.04.2024

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Het is niet wat je denkt
NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Voyager 1 heeft een teken van leven gegeven. Niet spontaan, maar door de noeste arbeid van NASA.

Technology23.04.2024

NASA’s Voyager 1 geeft weer een teken van leven

Grote schoonmaak? Meer slapen ruimt je bovenkamer op

Slapen: het is zo belangrijk, maar het is pas echt essentieel voor je brein, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Het zou zelfs iets kunnen helpen tegen Alzheimer.

Nieuws16.04.2024

Grote schoonmaak? Meer slapen ruimt je bovenkamer op

​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat sommige mensen de wereld echt in een andere framerate zien. Het zou specifiek bij gamers zelfs een kleine voorsprong geven, stellen de onderzoekers.

Nieuws03.04.2024

​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Sneller zien
Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Als je een pacemaker hebt, dan ben je niet na één operatie klaar. Je moet regelmatig opnieuw onder het mes, namelijk om de batterij van het essentiële apparaat te vervangen. Daar komt in de toekomst mogelijk veranderi...

Technology01.04.2024

Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

Er wordt nog steeds volop gezocht naar alternatieven voor plastic. We hebben bijvoorbeeld in de supermarkt al geen weggooibordjes meer van plastic, maar alleen van karton. Weggooi-messen? Die zijn van hout. Bomen geven o...

Nieuws29.03.2024

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

​Bizar: mensen geven meer virussen aan dieren dan andersom

Mensen geven dieren meer virussen dan andersom. Ze zeggen vaak dat je niet met je kat of hond in bed moet slapen, omdat het ziekteverwekkers zouden zijn. De darmbacteriën van je dier komen zo veel te dichtbij en je kunt...

Nieuws26.03.2024

​Bizar: mensen geven meer virussen aan dieren dan andersom

​Eerste mens met Neuralink gamet uren achtereen met zijn brein

Hij is volledig verlamd, maar kan schaakstukken verplaatsen via de computer zonder een muis of scherm aan te raken. Het is de 29-jarige Noland Arbaugh, een naam die geschiedenis heeft geschreven. Niet helemaal door zijn...

Technology21.03.2024

​Eerste mens met Neuralink gamet uren achtereen met zijn brein