Technology31.03.2022

Hubble legt de verste ster vast die we ooit zagen


Een nieuw record

Terwijl NASA zijn gloednieuwe paradepaardje James Webb nog afstelt, laat de Hubble-telescoop zich nog even gelden. Die legde namelijk de verste ster vast die we ooit hebben gezien. Een ster (of eigenlijk het licht van een ster) die al 12,9 miljard jaar oud is. Het lijkt wel een diamant, zo mooi schijnt hij, maar het blijkt ook een kwestie van geluk te zijn geweest.

Earendel

Het is een fantastische prestatie van Hubble, die ons inmiddels al ruim dertig jaar dient. De ruimtetelescoop heeft eerder een heel verre ster vastgelegd, maar die was slechts 4 miljard jaar oud. Dan is 12,9 miljard jaar een aanzienlijk verschil.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA laat weten: “Deze vondst is een enorme sprong terug in de tijd in vergelijking met de vorige recordhouder met één ster; gedetecteerd door Hubble in 2018. Die ster bestond toen het universum ongeveer 4 miljard jaar oud was, of 30 procent van zijn huidige leeftijd, in een tijd die astronomen ‘roodverschuiving 1.5’ noemen. Wetenschappers gebruiken het woord “roodverschuiving” omdat naarmate het universum uitdijt, het licht van verre objecten wordt uitgerekt of “verschoven” naar langere, rodere golflengten terwijl het naar ons toe reist.”

Ouder dan de zon en de dieren

Deze ‘nieuwe’ ster heeft een roodverschuiving van 6,2 en dit licht komt van toen het universum nog maar 7 procent van zijn huidige leeftijd was. Met andere woorden: de ster scheen slechts 900 miljoen jaar na de oerknal. Dat maakt Earendel 8,2 miljard jaar ouder dan de zon en de aarde en 12,1 miljard jaar ouder dan de eerste dieren die op aarde liepen.

De ster heeft ook meteen een naam gekregen: Earendel, wat oud-Engels is voor morgenster.De ster is 50 keer groter dan de zon en veel helderder. Normaliter kan Hubble dit soort dingen niet waarnemen, maar deze ster was zo massief, en in combinatie met een cluster van sterrenstelsels die tussen aarde en Earendel instaan, werd het weefsel van de ruimte vervormd en ontstond er een soort vergrootglas.

Rimpeleffect

Je moet het ongeveer zo zien als bij een zwembad: wanneer de zon op de rimpels op het water schijnt, ontstaat er fel licht op de bodem van het zwembad. We hebben geluk gehad dat Earendel zich precies bij zo’n rimpel bevindt. Het is alsnog een goede prestatie van Hubble, die zich meer dan 500 kilometer boven aarde bevindt, maar het is dus ook een kwestie van geluk.

Hoewel dit een mooie vondst is van Hubble, kan de nieuwe ‘ster’ van NASA, de James Webb-ruimtetelescoop, waarschijnlijk nog veel meer te weten komen over Earendel, waaronder meten hoe heet hij was en hoe helder precies. Wordt vervolgd dus, en wie weet wat James Webb ons nog meer kan vertellen over de periode rondom de big bang? Eerst moet hij nog even verder worden afgesteld en dan kunnen er misschien nieuwe vondsten worden gedaan over één van de grootste vragen ooit: hoe is de aarde precies ontstaan?

Wil je meer mooie ruimteplaatjes zien? Lees dan De ruimte was mooi in 2021: 15 foto’s om ademloos naar te staren.

‘Bewoonbare’ planeet ontdekt: Proxima bNASA heeft binnen 20 jaar bewijs dat we “niet alleen zijn”​De ruimte was mooi in 2021: 15 foto’s om ademloos naar te starenHubble kan weer mooie ruimteplaatjes schieten
Laura Jenny
Laura Jenny

Is ze niet aan het tikken, dan reist ze rond in de wondere wereld van entertainment of op een toffe plek in de echte wereld. Mario is de man van haar leven, Belle is haar beste vriendin en haar laptop is nooit ver weg.

Deel dit artikel

Verder lezen over NASA

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden
Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon
​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone
​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA
Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

Een gezin in Florida had de schrik van hun leven: ruimtepuin afkomstig van het ISS kwam dwars door hun huis heen vallen. Het stuk puin weegt maar een kilo, maar gezien waar het vandaan komt, komt dat hard aan. Het komt...

Technology02.04.2024

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen
NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

NASA is zich de afgelopen tijd bijna volledig aan het focussen op Artemis, de maanmissies die ervoor gaan zorgen dat we veel meer ontdekken over wat wij met de maan kunnen. Maar ook de eerste keer dat een vrouw en een zw...

Technology29.03.2024

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen
​James Webb-ruimtetelescoop spot iets lekkers voor in de cola

De ruimtetelescoop James Webb maakt nog steeds veel foto’s en laat wetenschappers grote ontdekkingen doen, maar de laatste tijd lijkt het wel wat stiller rondom het gevaarte. Tot nu, want de ruimtetelescoop heeft een i...

Technology15.03.2024

​James Webb-ruimtetelescoop spot iets lekkers voor in de cola

Verder lezen over Space

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden
Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon
​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone
​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA
Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

Een gezin in Florida had de schrik van hun leven: ruimtepuin afkomstig van het ISS kwam dwars door hun huis heen vallen. Het stuk puin weegt maar een kilo, maar gezien waar het vandaan komt, komt dat hard aan. Het komt...

Technology02.04.2024

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen
NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

NASA is zich de afgelopen tijd bijna volledig aan het focussen op Artemis, de maanmissies die ervoor gaan zorgen dat we veel meer ontdekken over wat wij met de maan kunnen. Maar ook de eerste keer dat een vrouw en een zw...

Technology29.03.2024

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen
Leuk date-idee: dineren op het randje van de ruimte

Eten in het donker al gedaan? Een drie-sterren-restaurant geprobeerd? Als je op zoek bent naar een nieuwe, grensverleggende manier van dineren, dan hoef je niet verder te zoeken. Je kunt straks namelijk op grote hoogten...

Technology19.03.2024

Leuk date-idee: dineren op het randje van de ruimte

Verder lezen over Wetenschap

Grote schoonmaak? Meer slapen ruimt je bovenkamer op

Slapen: het is zo belangrijk, maar het is pas echt essentieel voor je brein, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Het zou zelfs iets kunnen helpen tegen Alzheimer.

Nieuws16.04.2024

Grote schoonmaak? Meer slapen ruimt je bovenkamer op
​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat sommige mensen de wereld echt in een andere framerate zien. Het zou specifiek bij gamers zelfs een kleine voorsprong geven, stellen de onderzoekers.

Nieuws03.04.2024

​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Sneller zien
Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Als je een pacemaker hebt, dan ben je niet na één operatie klaar. Je moet regelmatig opnieuw onder het mes, namelijk om de batterij van het essentiële apparaat te vervangen. Daar komt in de toekomst mogelijk veranderi...

Technology01.04.2024

Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf
Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

Er wordt nog steeds volop gezocht naar alternatieven voor plastic. We hebben bijvoorbeeld in de supermarkt al geen weggooibordjes meer van plastic, maar alleen van karton. Weggooi-messen? Die zijn van hout. Bomen geven o...

Nieuws29.03.2024

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal
​Bizar: mensen geven meer virussen aan dieren dan andersom

Mensen geven dieren meer virussen dan andersom. Ze zeggen vaak dat je niet met je kat of hond in bed moet slapen, omdat het ziekteverwekkers zouden zijn. De darmbacteriën van je dier komen zo veel te dichtbij en je kunt...

Nieuws26.03.2024

​Bizar: mensen geven meer virussen aan dieren dan andersom
​Eerste mens met Neuralink gamet uren achtereen met zijn brein

Hij is volledig verlamd, maar kan schaakstukken verplaatsen via de computer zonder een muis of scherm aan te raken. Het is de 29-jarige Noland Arbaugh, een naam die geschiedenis heeft geschreven. Niet helemaal door zijn...

Technology21.03.2024

​Eerste mens met Neuralink gamet uren achtereen met zijn brein
​Waarom je gedreven blijft om Duo Lingo of Candy Crush te doen

Sommige spelletjes of apps begin je mee, maar laat je na een paar dagen al links liggen. Anderen doe je elke dag, alsof het een religie is. Helemaal als de klok bijna 12 uur slaat ‘s nachts, dan breekt het zweet je uit...

Mobile18.03.2024

​Waarom je gedreven blijft om Duo Lingo of Candy Crush te doen
​James Webb-ruimtetelescoop spot iets lekkers voor in de cola

De ruimtetelescoop James Webb maakt nog steeds veel foto’s en laat wetenschappers grote ontdekkingen doen, maar de laatste tijd lijkt het wel wat stiller rondom het gevaarte. Tot nu, want de ruimtetelescoop heeft een i...

Technology15.03.2024

​James Webb-ruimtetelescoop spot iets lekkers voor in de cola