Technology09.06.2023

Herstel van de ozonlaag vertraagt


Stikstofoxiden en een rustige stratosfeer worden als oorzaken genoemd

Toen ik op school zat, begin jaren 80, was het gat in de ozonlaag net zo’n grote bedreiging voor het milieu en het leven op aarde als de klimaatverandering waar we nu mee te maken hebben. De uitstoot van CFK’s (Chloor-Fluor-Koolstof-verbindingen), die vooral veel gebruikt werden als drijfgas in spuitbussen, zoals deo’s, haarlak, verf en zelfs brandblussers, ontstonden met name boven de polen grote gaten in de ozonlaag. En die laag was, en is, essentieel voor het leven op aarde. Het voorkomt namelijk dat (te veel) schadelijke UV-straling van de zon het aardoppervlak kan bereiken.

Ozonlaag 40 jaar geleden in groot gevaar

De wereld besefte in de jaren nadat duidelijk werd dat we de ozonlaag aan het vernielen waren dat er iets moest gebeuren. Toen hadden we natuurlijk nog geen Twitter, Facebook, Instagram en ook het wereldwijde web was nog niet meer dan een (gesloten) computernetwerk voor wetenschappers. Met andere woorden: het was een tijd waarin nog niet letterlijk iedereen met één druk op de knop zijn of haar mening, voor of tegen, en complottheorieën onder miljoenen mensen kon verspreiden.

Beleidsmakers, (klimaat)wetenschappers en bedrijven konden dus zonder al te veel afleiding aan een oplossing gaan werken. Dat was een hele klus, uiteraard met vele belangen, haken en ogen, die ook de nodige jaren in beslag nam. Maar, uiteindelijk werd in de jaren 90 het gebruik van die schadelijke gassen verboden en kon het herstel van de ozonlaag beginnen. In de jaren die volgden werd duidelijk dat de genomen maatregelen hun vruchten afwerpen.

Toch weer meer schadelijke UV-straling

Wetenschappers berekenden de afgelopen decennia, gebaseerd op metingen van de dikte van de ozonlaag, de grootte van de gaten en de mate van herstel, dat de ozonlaag tegen het midden van deze eeuw weer volledig hersteld zou zijn. Goed nieuws. Totdat onlangs een nieuw rapport verscheen. Daaruit blijkt dat het herstel van de ozonlaag lijkt te vertragen. Dat is althans wat wetenschappers concluderen uit het feit dat de afgelopen jaren weer meer schadelijke UV-straling de aarde bereikt. Dat speelt zich met name af op het Noordelijke halfrond van onze planeet. Dat deel is veel dichter bevolkt, met veel meer (agrarische) industrieën dan het Zuidelijke halfrond.

Uiteraard is de belangrijkste vraag; Hoe komt dat? Welnu, volgens de wetenschappers heeft het onder andere te maken met de uitstoot van stikstofoxiden die de afgelopen decennia toegenomen is. Als belangrijke veroorzaker wordt mest genoemd, zowel kunstmest als echte mest die door de veeteelt geproduceerd wordt. Ja, precies… onder andere ook die stikstof waarvoor we in Nederland met name ook de boeren de schuld van geven. Terecht of niet, daar ga ik mijn vingers niet aan branden. Feit is wel dat de constatering in het nieuwe ‘ozonrapport’ wel weer de nodige social media posts van voor- en tegenstanders zal ontlokken. Om over mogelijk nieuwe complottheorieën maar te zwijgen.

De wetenschappers noemen overigens ook nog een andere reden waarom het herstel van de ozonlaag vertraagt. Geconstateerd is dat de luchtstromen in de stratosfeer minder actief zijn. Daardoor wordt ozon minder (goed) verdeeld vanuit de tropen, waar meer ozon aanwezig is.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

Verder lezen over Duurzaam

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Je eet ze niet bewust, maar je krijgt ze toch volop binnen: microplastics. Waar denk je dat die uiteindelijk terechtkomen? Ja, daar ook. Maar niet alleen daar...

Nieuws24.04.2024

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Het is niet wat je denkt
Earth Day 2024: Waarom zijn bijen eigenlijk zo belangrijk?

Happy Earth Day 2024! Deze maandag staat geheel in het teken van de aarde en vooral het behoud van onze planeet. Onder andere dankzij bijen.

Nieuws22.04.2024

Earth Day 2024: Waarom zijn bijen eigenlijk zo belangrijk?

2024 is hét jaar om te investeren in een thuisbatterij

Weet je hoeveel van de stroom die je zonnepanelen opwekken je zelf gebruikt? 30 procent. De rest gaat terug het net op.

Technology12.04.2024

2024 is hét jaar om te investeren in een thuisbatterij

En dit is waarom
135.000 voetstappen voor een duurzame boodschap in de sneeuw

Marketing12.04.2024

135.000 voetstappen voor een duurzame boodschap in de sneeuw

in de strijd tegen plastic
Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

Er wordt nog steeds volop gezocht naar alternatieven voor plastic. We hebben bijvoorbeeld in de supermarkt al geen weggooibordjes meer van plastic, maar alleen van karton. Weggooi-messen? Die zijn van hout. Bomen geven o...

Nieuws29.03.2024

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

​Zonneplan gaat je zonnepanelen uitschakelen op piekmomenten

Zonneplan heeft iets nieuws bedacht om te zorgen dat het elektriciteitsnetwerk minder snel overbelast raakt: het schakel tijdelijk de omvormers van de zonnepanelen van klanten uit als het te veel wordt. Het gaat dan om d...

Nieuws22.03.2024

​Zonneplan gaat je zonnepanelen uitschakelen op piekmomenten

Benzine, diesel of elektriciteit: wat is milieuvriendelijker?

Vandaag de dag is een auto niet meer weg te denken uit onze wereld. En hoeveel problemen er ook aan verbonden zijn (files, brandstofprijzen, milieuschade, ongelukken, enzovoort), de mensheid blijft steeds meer nieuwe voe...

DC Business21.03.2024

Benzine, diesel of elektriciteit: wat is milieuvriendelijker?

Correlatie tussen prijs en milieuvriendelijkheid van brandstof in Nederland
​Nvidia maakt een tweede planeet aarde om levens te redden

Nvidia is bekend van chips, maar ook van intelligentie. Het heeft nu een tweede versie van aarde gecreëerd: een digitale tweeling, die kan laten zien hoe klimaatverandering eruitziet. Maar denk bijvoorbeeld ook aan het...

Technology20.03.2024

​Nvidia maakt een tweede planeet aarde om levens te redden