Na een aantal turbulente sessies in zowel het Nederlandse als het Europese Parlement, lijkt het er sterk op dat de omstreden richtlijn over softwarepatenten voorlopig van de baan is.
Vorige week heeft de juridische commissie van het Europese Parlement namelijk aan de Europese Commissie verzocht om het huidige voorstel voor de richtlijn softwarepatenten in te trekken en met een volledig nieuw voorstel te komen. Hoewel het nog niet zeker is of de Europese Commissie aan dit verzoek gevolg zal geven, vormt dit in elk geval een duidelijke nieuwe tegenslag voor de voorstanders van de betreffende richtlijn.
Momenteel wordt software met name beschermd door het auteursrecht. Dit is op zichzelf een krachtig intellectueel eigendomsrecht, maar het beschermt niet de basisideeën en de concepten achter de software. Patenten -in Nederland ook wel octrooien genoemd- beschermen juist wel dergelijke ideeën en concepten. Volgens de huidige tekst van de Rijksoctrooiwet en het Europese Octrooiverdrag worden computerprogramma's echter niet als uitvinding beschouwd en kan software derhalve in beginsel niet gepatenteerd worden. In de Verenigde Staten ligt dit anders en worden computerprogramma's en internettoepassingen op grote schaal gepatenteerd. Ook in Europa en Nederland wordt de genoemde wettelijke regel al enige tijd wat soepeler toegepast en worden bepaalde computerprogramma's wel patenteerbaar geacht.
Om de situatie binnen Europa te harmoniseren en om ruimere mogelijkheden te creëren voor het patenteren van software, is er enkele jaren geleden een voorstel voor een Europese richtlijn ingediend "betreffende octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen". Na acceptatie en omzetting van deze richtlijn in het nationale recht, zou een (veel) ruimere toepassing van softwarepatenten mogelijk zijn. Van meet af aan is er echter heftig geprotesteerd tegen de betreffende richtlijn, onder meer door kleine software- en internetbedrijven. Zij vreesden dat met name de grote ondernemingen gebruik zouden maken van de nieuwe mogelijkheden en daarmee het gebruik van allerlei nuttige softwaretoepassingen zouden blokkeren. Daarbij werd de angst geuit voor 'Amerikaanse toestanden', omdat daar op de meest triviale toepassingen patent zou worden aangevraagd. Grote ondernemingen zijn juist een voorstander van de richtlijn en dreigen zelfs met het overhevelen van softwareontwikkeling naar Azië of Amerika, indien het binnen Europa niet goed mogelijk zou zijn om software door middel van patenten te beschermen.
Na het intrekkingsverzoek van het Europese Parlement kunnen de tegenstanders van de richtlijn weer even rustig ademhalen. Gelet op de enorme belangen die op het spel staan, zal het onderwerp echter voorlopig niet verdwijnen van de politieke agenda.
Geschreven door Theo Bosboom, advocaat bij Dirkzwager te Arnhem, geplaatst in de nieuwsbrief van Checkit
De redactie van Dutchcowboys is te bereiken via redactie@dutchcowboys.nl
