Frans van der Reep
Frans van der Reep is een visionary practitioner, inspirational counceler, media futurist en "triple thinker". Hij is verbonden aan Hogeschool Inholland (lector) & KPN (senior strategist).
De impact van digitalisering op de leraar en het leraarsberoep, op het curriculum en op de organisatie van onderwijsinstellingen valt niet te onderschatten. Achterblijven als Nederland is geen optie in ‘the war for talent’. Hier de praktische contouren van een digitaliseringsaanpak die geen geld kost en waar je vandaag mee kan beginnen. Net zoals ik schreef in mijn blog over internet&zorg gaat het hier niet om het samen formuleren van nieuwe inzichten en perspectieven. Het gaat om implementatie. Om DOEN dus.
Voor mij is dit het hernemen van een thema nadat ik hier in 2005 ook mijn visie op dit onderwerp als rebellious content in het tijdschrift Onderwijs Innovatief heb gegeven. Eigenlijk is er toch maar heel weinig gebeurd sinds 2005.
De leraar wordt belangrijker: De ‘leraar’ wordt met het digitaliseren van het onderwijs alleen maar belangrijker. Wellicht dat de docent zich nu bedreigd voelt omdat de student zich buiten hem of haar leraar om informeert. Dat zal ook wel zo blijven, de dokter heeft hier trouwens ook last van. Maar dit is een tijdelijk effect.
Even een parallel. Toen SPSS uitkwam in de jaren ’80 voelden de statistici zich bedreigd omdat zij vreesden overbodig te worden. Het tegenovergestelde bleek waar. Uiteraard werden de routineklussen overgenomen door het programma, maar door SPSS moest je wel beter worden in je vak. En voor degenen die die stap hebben gezet en zich verder hebben ontwikkeld is de baan alleen maar leuker en rijker geworden.
Voor het hoger onderwijs voorzie ik een soortgelijke beweging. De ’toonladders’ van het vak kun je vaak zelf leren via e-learning. Maar voor het maken van eigen muziek heb je een coach nodig, de leraar 2.0, die je daarin leidt of begeleidt, al naar gelang. Ziet je de parallel met competentie gericht onderwijs? De leraar overbodig en de klas uit? Ik geloof er niets van. De besten zullen overigens het web in de klas nooit gebruiken als didactische werkvorm. Die hebben genoeg aan ‘de dialoog’ en ook dat zal nooit veranderen.
Achterlopen is funest
Met het digitaliseren van het onderwijs komen we steeds meer in de wereld van John Lennon terecht: “Life is happening to you while you are busy making other plans”. Voor mij betekent dat concreet: steeds minder grootse plannen maken met lange looptijden en niet wachten tot je alles weet of begrijpt. Gewoon beginnen met kleine aanpassingen, goed luisteren of de resultaten de goede kant op gaan en direct stoppen als dit niet zo is. Dit bottom-up prototyping is inmiddels een werkelijkheid voor veel bedrijven. Voor het onderwijs komt het er ook aan.
De hoger onderwijsinstelling moeten goed opletten welke kennis de markt vraagt. Achterlopen betekent verlies aan studenten of dat de student de kennis ‘buiten’ gaat halen. En dan word je als onderwijsinstelling een accrediteringsmachine. Dat lijkt me niet de bedoeling. Nu de contouren van het effect van internet op het hoger onderwijs zichtbaar worden, moeten we die elementen van onderwijsdigitalisering waar we het al redelijk over eens zijn, gaan implementeren. Immers, wie wil glimmen moet poetsen. Ik noem twee besluiten die we nu zouden kunnen nemen en uitvoeren.
Impact op curriculum
Ook is er de komende tijd veel aandacht nodig voor de impact van internet op de inhoud van het curriculum. Eén van de thema’s in dit verband, direct getriggered door het web, is het ontstaan van nieuwe ordeningen. Nieuwe combinaties ontstaan uit oude vakken. ‘Aardwetenschappen’ in Amsterdam is er een goed voorbeeld van, een combinatie van aardrijkskunde, natuurkunde, biologie en ongetwijfeld nog andere disciplines. ‘Presencing’ zal tot andere classificaties leiden in wetenschap en onderwijs (voor meer hierover zie hier). Ook Business vakken als marketing en Communicatie zijn fors aan het schuiven door de komst van Internet.
Ligt hier een taak voor accrediteringscommissies om dit ‘mee te nemen’ en zijn die hier voor toegerust? Hoe is bijvoorbeeld e-Health opgenomen in het medisch curriculum? Blijven dat hobby’s van de voortrekkers binnen de school of kijken we hier systematisch naar? Hoe zijn deze zaken bestuurlijk belegd?
War for talent
Wat ik daarnaast beter zou willen begrijpen is hoe internet het proces van identiteitsvorming van u, mij en onze kinderen beïnvloedt. Uiteraard is al die kennis er, daar ben ik van overtuigd, maar ik ken geen boekje waarin dat handzaam en met de beschrijving van praktische consequenties voor de inrichting, toonzetting van het onderwijs en van het pedagogisch proces staat beschreven. Wellicht kan de VSNU of HBO-raad het initiatief nemen om deze kennis die nu over verschillende wetenschappelijke disciplines versnipperd is, bij elkaar te brengen?
Bedrijven zijn druk bezig na te denken hoe ze de generatie Y kunnen bereiken en in the war for talent aan zich binden. Uiteraard houden marketing & communicatie afdelingen van onderwijsinstellingen zich hier ook mee bezig. Maar ik denk dat ook het hart van het onderwijsbedrijf, de leraar, hier over moet nadenken en de docent ook gevoed moet worden. Niet als onderdeel van de PR en marktstrategie, maar als onderdeel van een visie op het onderwijs.
Verder lezen over Internet
Online16.04.2024
Nike komt met een 404 Error-schoen voor nerds
Nieuws11.04.2024
Steeds meer mensen twijfelen aan de waarheid van online informatie
Online18.03.2024
Digitaal mijmeren: Zullen AI’s op het internet op enig moment ontwaken?
Mogelijk ontwikkelen AI's een vorm van gedecentraliseerd interactiviteitsbewustzijn
Online19.01.2024
Op deze website spenderen mensen de meeste tijd
Online28.12.2023
Hoe Google in 2024 strijdt tegen third party cookies
Online25.12.2023
Tijdmachine: CU2 was hoe we leerden HTML’en
Online19.12.2023
Glasvezel nu op negen van de tien Nederlandse adressen
Alleen in 2023 kwamen er al 1,5 miljoen bij
Online15.12.2023
Bijna 40% van het internetgebruik op basisscholen is niet-educatief
Sociale Media & Games zorgen voor veel afleidingVerder lezen over Onderwijs
Gadgets05.04.2023
Dit is de ideale headset voor jonge leerlingen & onderwijsinstellingen
Metaverse04.03.2022
Waarom mammoeten belangrijk zijn voor het metaverse
Technology08.10.2021
Apple onthult nieuwe middelen om op de basisschool te leren programmeren
en inclusieve apps te leren ontwerpen
Nieuws06.01.2021
BBC maakt kindertelevisie met als doel thuisonderwijs
Volgt de NPO ook?
Online08.12.2020
Hybride examens en toetsen worden in 2021 gemeengoed
Media29.10.2020
35 bekende schrijvers pleiten voor andere aanpak leesonderwijs
Online02.04.2020
NPO Zappelin komt met oplossing voor kinderen zonder laptop of tablet
Extra Schooltv-programmering op themakanaal
Social Media26.06.2018