Dankzij een veelvoud aan streamingdiensten worden we verzadigd door een continue stroom aan nieuw kijkvoer. Toch loont het om af en toe terug te blikken en een serie uit te lichten die je hoogstwaarschijnlijk heb gemist. In het geval The Leftovers, dat in zijn geheel op HBO Max staat, is dat absoluut de moeite waard. Deze weergaloze serie leert je namelijk niet alleen meer over diens complexe personages, maar net zo goed over jezelf.
The Leftovers bestaat uit drie seizoenen en werd tussen 2014 en 2017 uitgezonden via HBO –inmiddels HBO Max. De serie komt uit de koker van Damon Lindelof, die daarvoor de showrunner was van de uiterst succesvolle – maar ook deels gehekelde – hitserie Lost. The Leftovers overstijgt echter zijn eerdere werk – en dat van vele anderen – dankzij een even intelligent als spannend script, ontzagwekkend acteerwerk en een berg aan emoties die je simpelweg door je scherm heen voelt branden.
De serie heeft nooit een groot publiek weten te bereiken, maar fijnproevers proberen sinds de release te pas en te onpas iedereen er van te overtuigen The Leftovers een kans te geven. De show pronkt regelmatig ergens bovenaan op lijstjes met de beste televisieseries van de afgelopen decennia, en bijna iedereen die zich er aan heeft gewaagd lijkt een speciaal plekje in hun hart te hebben gecreëerd voor deze unieke kijkervaring. De hoogste tijd dus om er zelf eens voor te gaan zitten.
In The Leftovers maken we kennis met een wereld waarin 2% van de mensheid in één oogwenk is verdwenen. Niemand weet waarom of waar de miljoenen verdwenen mensen heen zijn gegaan. De serie is er ook niet per se op uit om die vragen te beantwoorden – net zoals in het echte leven gebeuren er nu eenmaal ogenschijnlijk random dingen in dit universum waar we geen invloed op kunnen uitoefenen, en gaat het er vooral om hoe we als mens omgaan met de soms traumatische gebeurtenissen die op ons pad komen.
Vanuit die context maken we kennis met een cast bestaande uit personages die allemaal op hun eigen wijze met deze situatie omgaan. Zo is daar Nora (Carrie Coon, bekend van o.a. Gone Girl en The White Lotus) die zowel haar man als twee kinderen is kwijtgeraakt aan de hierboven beschreven ‘sudden departure’. Dat ze zoveel van haar dierbaren heeft verloren is eigenlijk niets meer dan een statistische afwijking, maar je kunt je voorstellen dat dit verregaande gevolgen heeft voor haar emotionele welzijn. Een ander voorbeeld is Nora’s broer Matt (Christopher Eccleston, bekend van Doctor Who), die als pastoor zich nog angstvalliger vastklampt aan zijn geloof nadat het lijkt alsof God hem niét heeft uitgekozen om met de rest van de miljoenen ‘vertrokkenen’ naar de hemel af te reizen.
Het kloppende hart van de serie is echter Kevin Garvey (gespeeld door Justin Theroux, die je misschien nog wel kent van Mulholland Drive of Six Feet Under), de politiechef van een rustig dorpje nabij New York. Hij heeft persoonlijk niet direct iemand verloren aan de sudden departure, maar zijn gezin valt toch uit elkaar. Zijn vrouw Laurie (Amy Brenneman) heeft zich aangesloten bij een kettingrokende sekte die er op gebrand is mensen te blijven herinneren aan de traumatische gebeurtenis waar de serie om draait. Als gevolg daarvan trekt zijn dochter Jill (Margaret Qualley, die onlangs nog indruk maakte in The Substance) zich emotioneel terug. In de loop van het eerste seizoen zien we hoe Kevin langzaam maar zeker, mede dankzij een cocktail aan alcohol en medicatie, ogenschijnlijk zijn grip op de realiteit verliest.
Dat eerste seizoen is een vrij zware zit. De depressieve situaties van de hoofdpersonages drukken merkbaar op de sfeer van de show en sommige kijkers haken gedurende de eerste afleveringen dan ook af. De gebeurtenissen in die eerste afleveringen voelen wellicht een beetje doelloos, alsof er geen merkbare drive is die de gebeurtenissen vooruit stuwt. De flarden aan humor zijn daarbij genuanceerd en sporadisch verspreid, vooral geuit via sarcastische gezichtsuitdrukkingen of personages die reageren op absurde situaties.
De aanhouder wint in dit geval, want in de tweede helft van het seizoen beginnen de gebeurtenissen meer gewicht te dragen en komen als gevolg ook de emotionele scènes harder binnen. Een latere aflevering waarin de dynamiek tussen personages Kevin en sekteleider Patti (gespeeld door de altijd fenomenale Ann Dowd – ook bekend van The Handmaid’s Tale) centraal staat is het moment waarop veel kijkers beseffen dat de mix tussen script, acteerwerk en de fenomenale soundtrack van Max Richter voor een heel speciaal eindresultaat zorgt.
Het is dan ook tegen het einde van het eerste seizoen dat de serie echt zijn eigen smoelwerk vindt, en vanaf dat moment is er eigenlijk geen stoppen meer aan. De drukkende eerste tien afleveringen worden opgevolgd door een tweede seizoen dat dankzij een nieuwe setting en een aantal nieuwe personages meer ruimte voor luchtigheid geeft, waardoor de nog altijd emotionele klappen eigenlijk alleen maar harder binnenkomen.
Dit tweede seizoen schroeft ook de mysterieuze aspecten van de show verder op, en bevat een aantal aspecten die je eventueel zelfs als bovennatuurlijk zou kunnen bestempelen. Het mooie van The Leftovers is dat de serie je zelf laat invullen in hoeverre de dingen die op het scherm gebeuren letterlijk opgevat moeten worden, of juist als metafoor dienstdoen. De personages zelf lijken ook niet helemaal te weten of wat ze meemaken echt gebeurt, of een uiting van hun emotionele onbalans is. Juist daardoor blijft alles wat in The Leftovers plaatsvindt – hoe gek dat soms ook is – geloofwaardig.
In de 28 afleveringen die de serie lang is worden een aantal personages en levens neergezet waar je je vanzelf aan gaat binden. De dynamiek tussen deze personen wordt dankzij sterk acteerwerk en unieke scripts zo realistisch en verfijnd neergezet, dat je niet anders kan dan meevoelen met hun pijn. Als gevolg daarvan creëer je tijdens het kijken een mening over de geschetste situaties, de soms mysterieuze gebeurtenissen en het trauma waarmee de personages worstelen. Hoe je daar op reageert zegt dan ook vooral veel over jezelf – hoe je in het leven staat, waar je in gelooft en welke pijn je zelf met je meedraagt. Dat kan soms ongemakkelijk of ronduit pijnlijk zijn, maar op die manier biedt The Leftovers zijn kijkers, net zoals zijn personages, in feite een vorm van traumaverwerking. Zakdoekjes bij de hand dus wanneer je HBO Max aanzet en er aan begint.
