Recentelijk is er op Dutchcowboys al het nodige geschreven over Google’s nieuwste zoekmachine. Met bovenaan de pagina’s verschijnende AI-Overviews geeft Google bij voorbaat potentiële antwoorden op zoekvragen weer. Al dan niet voorzien van een beperkt aantal weblinks naar deze antwoorden.
Het is AI en dus imiteert het deels hoe ons eigen brein informatie verwerkt. Als ik bijvoorbeeld een artikel schrijf dan convergeert de informatie die ik in de afgelopen tijd over een bepaald onderwerp heb opgenomen tot woorden, zinnen en alinea’s. Ik refereer hierbij doorgaans slechts met een beperkt aantal weblinks aan deze informatie. Dit terwijl de informatie die ik heb verzameld misschien wel aan een tiental verschillende weblinks ontspringt.
Ongeveer op dezelfde manier werken AI-Overviews van Google ook. Terwijl de informatie die Google ons voorschotelt misschien wel aan een tiental verschillende weblinks ontspringt, toont Google ons slechts een klein aantal relevante weblinks die de desbetreffende AI-Overviews goed representeren. De potentiële gevolgen hiervan kunnen vanzelfsprekend enorm zijn voor de bezoekersaantallen van heel veel websites.
Door de klassieke weblinks naar alle relevante zoekresultaten pas na de AI-Overviews weer te geven, neemt de kans dat mensen nog zelfstandig naar deze zoekresultaten navigeren enorm af. Ook het kleine aantal weblinks dat wel binnen de AI-Overviews wordt weergegeven, zal vaker niet dan wel worden bezocht. Google heeft de potentiële antwoorden immers toch al gegeven.
AI-Overviews zouden dus wel eens ‘de bijl aan de wortel’ van het internet kunnen betekenen. Bezoekersaantallen van heel veel websites zullen hierdoor enorm kelderen. Met name kleinere bedrijven en onafhankelijke websites die sterk afhankelijk zijn van hun bezoekersaantallen voor (advertentie) inkomsten houden hierdoor op termijn misschien zelfs wel helemaal op te bestaan!?
De cruciale vraag is natuurlijk of er hier sprake is van plagiaat of vooruitgang? De introductie van machines tijdens de industriële revolutie wordt tegenwoordig gezien als vooruitgang. Destijds leidde het echter tot de oprichting van vakbonden en felle protesten door arbeiders, omdat lichamelijke arbeid deels overbodig werd gemaakt. Er bestond destijds echter niet zoiets als een onvervreemdbaar recht op lichamelijke arbeid, zoals er tegenwoordig wel bestaat op intellectueel eigendom. We kennen dit laatste als auteursrecht.
In beginsel lijkt er met de AI-Overviews sprake te zijn van schendingen van het auteursrecht. Het valt daarentegen moeilijk vast te stellen op grond van welke auteursrechten de AI-Overviews precies tot hun respectievelijke antwoorden komen. Zelfs voor informaticaspecialisten blijft AI tot op zekere hoogte een ‘black box’. Derhalve hebben waarschijnlijk alleen (collectieve) juridische procedures van grotere partijen tegen Google enige kans van slagen.
Onderwerp van dergelijke aanklachten zal zijn hoe dalende bezoekersaantallen en gemiste inkomsten uit websites vallen te compenseren? Uitgevers zullen op grond van nog te voeren, al dan niet collectieve, rechtszaken uiteindelijk wel een bepaalde vorm van financiële compensatie door Google kunnen afdwingen. Hetzelfde geldt waarschijnlijk voor grotere bedrijven. De uiteindelijke juridische verdicten zullen dan hoogstwaarschijnlijk neerkomen op vormen van financiële compensatie voor generieke schendingen van het auteursrecht door Google.
Kleinere bedrijven en onafhankelijke websites zijn echter grotendeels kansloos om het door middel van rechtszaken op te moeten nemen tegen het veel machtigere Google. Ze zullen zich daarom vooral moeten aanpassen om relevant te blijven. Het impliciete maatschappelijke verdict zal voor hen hoogstwaarschijnlijk neerkomen op ‘vooruitgang’.
Net zoals dat werknemers zich moeten blijven inspannen om relevant te blijven op een veranderende arbeidsmarkt, zullen ook kleinere bedrijven en onafhankelijke websites manieren moeten vinden om relevant te blijven. Het risico op een kaalslag onder kleinere bedrijven en individuele websites wordt hiermee overigens geenszins weggenomen of gebagatelliseerd.
Substantiële technologische vooruitgang gaat in een markteconomie wel vaker gepaard met een verlies van inkomsten van met name kleinere partijen en een gestage groei van met name grotere partijen. Hoewel het internet hierin aanvankelijk een ommekeer leek te beloven, lijkt met de komst van AI-Overviews het bestaansrecht van grotere platforms, concerns en collectieven uiteindelijk toch beter gewaarborgd. Grotere partijen die per saldo in staat zijn om financiële compensatie af te dwingen bij Google met betrekking tot dalende bezoekersaantallen en gemiste inkomsten uit websites.
