Waarde door verbinding

Vorig artikel Volgend artikel
Waarde door verbinding

Internet en sociale media creëren waarde door verbinding. Ze maken het leggen van verbindingen gemakkelijker en goedkoper. Een veelheid van communities, en bedrijven die als communities functioneren, zijn er het directe gevolg van. Maar denk ook eens aan CRM, klachtafhandeling of zelfroosteren als vormen van verbinding en mogelijk gemaakt via mobiele data.

Doordat internet de kosten van samenwerking verlaagt, is het ook steeds minder vaak nodig productiviteit te organiseren via vaste, juridische structuren. Grotere traditionele bedrijven zijn steeds minder vaak in staat samenwerking goedkoper te organiseren dan tijdelijke, doelgerichte kleinere bedrijven of individuen. We zien dan ook productie verschuiven naar clusters van kleinere bedrijven of zelfstandige professionals. In Nederland zijn er in 2011 140.000 zelfstandige ondernemers bijgekomen als symptoom van deze beweging. De gemiddelde bedrijfsgrootte daalt.

Waarde door verbinding. Dat betekent twee dingen. Je moet snappen wat jij en iets of iemand waard is in een bepaalde context. En je moet kunnen, en mogen, verbinden. Ik wil het in deze blog niet hebben over het eerste. Ik wil het hebben over het tweede, verbinden.

Natuurlijk vraagt verbinden om excellente communicatie skills en met name om te weten wat je wilt zodat je dat ook helder kunt zeggen. Maar, en daar wil ik het nu over hebben, verbinden moet wel mogen. En daar wringt de schoen vaak in de praktijk.

We weten met zijn allen dat echt samenwerken doorgaans een 'sense of purpose' en economische waarde schept. En dat dit met het ver-internetten van de business arena belangrijker wordt. Maar tegelijkertijd hebben we een wet economische mededinging die in feite relaties verbiedt of onderbreekt en heel vaak in beginsel ook waardevolle relaties. Dat aanbesteding worden altijd gewonnen door grote ondernemingen heeft hier alles mee te maken.

Samenwerking, heel belangrijk voor effectieve innovatie bijvoorbeeld, is vaak op juridische gronden niet toegestaan vanwege de mededingingswet met de NMA als waakhond. Gek eigenlijk want door die plicht tot competitie komen veel zaken niet van de grond. Ik noem als actueel voorbeeld e-security en binnenkort de zorg. Onze regering heeft in zijn wijsheid besloten dat ziekenhuizen winst mogen, lees moeten, maken. Dat betekent dat de samenwerking tussen dokters in hoge mate gefrustreerd wordt omdat zij de kennis op basis waarvan zij winst maken niet meer zullen delen met hun collega's van andere ziekenhuizen. En misschien willen die dokters dat nog wel maar hun management echt niet. Dat is namelijk wat competitie doet.

Waarom bestaat er naast de NMA geen 'Nederlandse Autoriteit ten behoeve van het Algemene Nut' die ingrijpt als maatschappelijke zeer waardevolle ontwikkelingen niet van de grond komen als gevolg van competitie?

Competitie betekent doorknippen van verbindingen, dus soms het niet tot wasdom brengen van waarde, en stimuleert het ieder voor zich, zodat de silo's blijven en daardoor echte grote problemen onopgelost blijven. Ik denk dat dit op dit moment in Europa geen wenselijke situatie is. Werkten banken maar samen, bijvoorbeeld ten behoeve van het algemeen nut. Wat betekent de digitale wereld voor de wet economische mededeling. Misschien opnieuw doordenken?

Aan de andere kant, alleen samenwerking zonder tucht van de markt doet wel een heel groot beroep op persoonlijke integriteit. Jij en ik kunnen dat natuurlijk wel aan maar al die anderen....en aan een maffia of ander type criminele organisatie, waarin heel goed wordt samengewerkt, hebben we al helemaal geen behoefte. Het Manhattan project liet in een perfecte samenwerking zien dat je in 28 maanden een atoombom kon bouwen.

Afschaffen van competitie schept een ethisch probleem. Echt samenwerken maakt namelijk onzichtbaar en we werkten tenslotte voor pret, poen maar ook prestige. Pret en poen zijn wel te verdelen en bovendien nemen beide toe door samenwerking. Maar prestige? Dat is een ander verhaal. Wie verdient dan de erkenning, de eer of de medaille? Adam Smith, de man van de onzichtbare hand, was niet voor niets moraalfilosoof die over dit soort dingen veel heeft nagedacht. Je moet van goeden huize komen als je genoeg hebt aan de erkenning die je jezelf geeft.

Ik vind dat echt een ingewikkeld probleem, persoonlijke integriteit versus competitie, maar ik denk echt dat we op dit moment, met de mogelijkheden van internet en sociale media teveel doorgeschoten zijn naar de plicht tot concurreren waardoor we waardevolle samenwerkingen verspelen.

Misschien zouden bedrijven, bijvoorbeeld ten behoeve innovatie, meer samenwerkingsopties moeten hebben en zou het mededingingsplicht voor 2 jaar 'uitgezet' moeten kunnen worden. Ik denk aan zonne-energie&smart grids, internetsecurity, maar ook aan nieuwe manieren van betalen via je mobieltje. De coöperatie is bijvoorbeeld aan een wederopstanding bezig als reactie op het Angelsaksische model. Vele lokale initiatieven zijn er het bewijs van.

Ken jij praktische voorbeelden dat competitie innovatie en 'waarde' in de weg zit Wat vind jij? Past de mededingingswet op de digitale wereld? Is er een samenbrengend alternatief voor competitie? Ik hoor het graag.

Weet je nog. Competitie 1.0: to win is to lose. Competitie 2.0: to share is to gain.

Frans van der Reep

Frans van der Reep is een visionary practitioner, inspirational counceler, media futurist en "triple thinker". Hij is verbonden aan Hogeschool Inholland...

Reageren is uitgeschakeld omdat er geen cookies opgeslagen worden.

Cookies toestaan Meer informatie over cookies