Eerder al heb ik op DutchCowboys.nl aandacht gevraagd voor de constatering dat de internet-revolutie, en met name het gebruik van de Sociale Media, een enorm effect zal hebben op het onderwijs. Voor de wijze waarop we sinds de negentiende eeuw klassikaal onderwijs hebben georganiseerd, is dat een enorme bedreiging. Als het gaat om de jeugd zelf: die vergaart in deze internet-tijd spelerderwijs en zelfstandig, dus zonder onderwijzer en leraar, kennis voor het oplossen van zijn problemen. We kunnen veilig stellen dat het gebruik van Social Media in het onderwijs voor hen een onderschat middel is. Als het gaat om het gebruiken van internet en mobiele telefonie in het onderwijs zelf, zijn er vooral kansen, maar dat besef lijkt voorlopig nog slachtoffer te zijn van vooroordelen onder ouders, onderwijzend personeel en niet te vergeten de politici.
En nu heeft de Nationale Academie voor Media & Maatschappij een onderzoek gepubliceerd naar mobieltjes op scholen. Conclusie: een ware chaos!
Eén ding is duidelijk: scholen en onderwijzend personeel hebben moeite met hoe ze moeten omgaag met de smartphones die nu massaal door de jeugd mee naar school wordt genomen én onder lestijd dan natuurlijk ook gewoon worden gebruikt. Volgens het onderzoek van de Academie begint het probleem al met het feit dat veel betrokken leraren op school gewoonweg niet weten wat een smartphone allemaal kan en hoe de jeugd daarmee omgaat. Het gebruik door de jeugd van smartphones heeft ook vele negatieve kanten, waarbij het pesten van medeleerlingen natuurlijk het meest bekende probleem is. Ook zeer ongewenst is het op internet in Hyves of Facebook te kijk zetten van de leraar en de schoolleiding, zonder dat de meesten dat überhaupt weten en door hebben. In de woorden van het onderzoek: “leerlingen blijken te vaak vrij spel te krijgen in het gebruik van mobieltjes en/of smartphones.“.
Het onderzoek is in de periode tussen januari – mei van dit jaar uitgevoerd door middel van interviews met directieleden, leerlingen -individueel en in groepen- op 42 basisscholen en 78 middelbare scholen. De leeftijd van de kinderen lag tussen 10 en 16 jaar.
Als ik de conclusies lees, dan valt mij niet alleen op dat de kennis bij leraren en schoolleiding over deze nieuwe devices laag is -dat alleen al werkt niet mee aan de autoriteit om sturend op te treden-, maar ook dat veel gedrag van leraren conflict-vermijdend is: ongewenst gedrag wordt niet gecorrigeerd om niet nog meer ellende en narigheid in de klas te veroorzaken. Dat is een ernstige constatering en m.i. het directe gevolg van het feit dat onze professionals op onze scholen zich niet meer kunnen verplaatsen in de digitale werkelijkheid van de aan hen toevertrouwde leerlingen. Het rapport spreekt dan ook terecht over dat “naïviteit” bij scholen schadelijk is.
Ook is er de constatering dat het gebruik van smartphones tijdens de lessen leidt tot negatieve invloed op de aandacht voor de lesstof. Als het traditionele klassikale onderwijs en daarmee de leraar-voor-de-klas voor ons nog steeds de enige kwaliteitsnorm is voor goed onderwijs, dan zal je dus die mobiele telefoons (en laptops) in de klas tijdens de les moeten verbieden.
En als je het verbiedt, dan zal je dat ook moeten handhaven en niet elke docent lijkt dat van plan te zijn of voelt zich kennelijk daartoe in staat en dan zit je al gauw in de negatieve spiraal van verlies aan gezag van de docent en dus nog meer reden om tijdens de les (stiekem) te Googlen en bezig te zijn met de Sociale Media accounts bij te werken of naar muziek te luisteren. De autoriteit van de leraar staat al onder druk omdat met de kennis en toegang tot alle informatie op internet een leerling al snel over een onderwerp meer weet dan de ouderwets opgeleidde docent. De opstellers van het onderzoek hebben het dan ook over de negatieve invloed van het gebruik door leerlingen van smartphones op de kwaliteit en veiligheid van het onderwijs. Onder dat laatste, veiligheid, moet verstaan worden dat zonder beleid en inzicht aangaande smartphones, een veilige sociale omgeving, waarin niet gepest wordt, nauwelijks meer kan worden gegarandeerd.
Eén ding is ook duidelijk: domweg verbieden en hopen dat internet en mobiele telefonie bij het schoolhek blijven wachten zal niet (meer) gaan.
Er moet dus beleid komen, anders komt er chaos en dat beleid begint bij het zorgen dat de schoolleiding en docenten weten waar ze het over hebben en ideeën ontwikkelen over hoe internet en smartphones misschien het beste kunnen worden ingezet om de aandacht van de leerlingen bij de onderwerpen en lessen levendig te houden waardoor dan dus ook de kennis en kunde van die leerlingen wordt vergroot. Naar smartphones kun je ook kijken als een enorm krachtig onderwijs ondersteundend middel.
De aanbevelingen genoemd in het rapport zijn dan ook behartenswaardig: zorg voor deskundigheid op school, gebruik de leerling als je expert op dit terrein en betrek ze er dus bij, evenals de ouders en het personeel. Vanuit de verantwoordelijkheid van de school voor de sociale veiligheid van de leerlingen en docenten, ontwikkel een beleid waarin internet, smartphones (en tablets, laptops) een plaats hebben in het onderwijs zelf. En als je dat ontwikkeld hebt, dan natuurlijk ook durven en kunnen handhaven. Daarbij zal dat beleid ook nog eens voortdurend moeten worden aangepast, gewoon omdat de buitenwereld razendsnel verandert.
Tenslotte, en misschien wel de meest praktische aanbeveling: geef het goede voorbeeld. Want ook docenten gebruiken internet en sociale media tijdens lessen en schooltijd. De wijze van het smartphone gebruik door de docent, mag de leerling geen argumenten geven voor het eigen ongewenste gedrag!
Volgens de oprichters van ‘De Nationale Academie voor Media & Maatschappij’, Liesbeth Hop en Bamber Delver, “komt (deze Academie) voort uit onze persoonlijke missie. Wij vinden dat de jeugd recht heeft op opvoeding en educatie over de wereld die wij als volwassenen voor hen creëren! Onze maatschappij is inmiddels doorspekt met media, waardoor de invloed op de jeugd enorm toeneemt. Dat brengt soms hun authenticiteit in gevaar. Wij willen de jeugd helpen zich te ontwikkelen tot bewuste en kritische mediaconsumenten. Dat doen wij door onze kennis en ervaring over te dragen aan opvoedprofessionals in Nederland.“
Jeroen is al meer dan 15 jaar betrokken bij Dutchcowboys. Voornamelijk als digital content creator. En dan voor alle titels van The Blogidea Factory. Liefhebber van advertising, entertainment, tech, gadgets, en eigenlijk alles online.
Verder lezen over Onderwijs
Gadgets05.04.2023
Metaverse04.03.2022
Technology08.10.2021
Nieuws06.01.2021
Online08.12.2020
Media29.10.2020
Online02.04.2020
Social Media26.06.2018