'Winnaars' Big Brother Awards bekendgemaakt

Dinsdagavond werden de Big Brother Awards uitgereikt aan de Kamer van Koophandel en Minster Hugo de Jonge. De KvK, 'winnaar' van de publieksprijs, is volgens de jury het verst gegaan in het schenden van de privacy van klanten. De verkiezing wordt jaarlijks georganiseerd door Bits of Freedom, een beweging die opkomt voor internetvrijheid in Nederland.

Publieksprijs voor Kamer van Koophandel

De Kamer van Koophandel kreeg 39% van de stemmen en ging er met de publieksprijs vandoor. Niet bepaald iets om trots op te zijn, ze waren genomineerd omdat de organisatie contactgegevens van ZZP'ers ongevraagd doorverkoopt aan bedrijven. Het gevolg hiervan is dat kleine ondernemers continu worden benaderd en hun (privé)adres bij die bedrijven bekend is. De KvK kwam de 'prijs' zelf in ontvangst nemen en gaven aan hiervan te willen leren. "We zijn er niet trots op", zei Liv van der Veen, Hoofd Beleid en Juridische Zaken. Ze riep iedereen in de zaal op om zich te bemoeien met het initiatief KvK Data Dilemma’s, en de KvK Data Summit die in maart wordt georganiseerd.

De Belastingdienst en Facebook ook genomineerd

De andere twee genomineerden waren De Belastingdienst en Facebook. De eerste kreeg een nominatie vanwege het verspreiden van BSN-nummers van ondernemers, waardoor identiteitsfraude op de loer ligt. Facebook ontving de nominatie als gevolg van het Cambridge Analytica-schandaal en misbruik van telefoonnummers die onterecht zijn opgevraagd.

In de openingsspeech zei Bits of Freedom-directeur Hans de Zwart het volgende over de kloof tussen de modellen van de werkelijkheid die met behulp van data worden gemaakt, en de werkelijkheid zelf:

Er zit een kloof tussen wat het learning analytics systeem bijhoudt over studenten en de daadwerkelijke student. De data die er in de verschillende zorgsystemen zitten geven nooit een volledig beeld van een patiënt. En ook de meetdata over werknemers zegt niet veel over hoe die hun werk doen. Naarmate we steeds vaker geautomatiseerde beslissingen nemen op basis van de systeemwerkelijkheid in plaats van op basis van het individu, en naarmate die beslissingen steeds verder worden geautomatiseerd, wordt de kans groter dat we in die kloof vallen. Te beginnen met de mensen die in deze samenleving al een zwakkere positie innemen.

- Hans de Zwart, directeur Bits of Freedom

Expertprijs gaat naar Minister Hugo de Jonge

Minister Hugo de Jonge werd uit vijf genomineerden door de jury verkozen tot winnaar. Hij kreeg de prijs omdat zijn wetsvoorstel, dat fraude in de zorg moet bestrijden, een grote uitwisseling van data in gang zet. Volgens de experts in de jury is dit heel riskant. Ook Artsenfederatie KNMG kan zich niet vinden in het wetsvoorstel en noemt het 'een onnodige inbreuk op het medisch beroepsgeheim'. De Minister was niet in de gelegenheid om de prijs zelf op te halen, maar gaf wel een korte reactie:

Geld voor de zorg, moet besteed worden aan de zorg en aan niks anders. Jaarlijks kosten onrechtmatigheden en fraude met zorggeld de samenleving miljoenen euro’s. Dat is geld dat wordt opgebracht door ons allemaal. Daarom is er een wetsvoorstel in de maak dat ervoor zorgt dat toezichthouders, opsporingsdiensten en handhavende partijen hun kennis beter kunnen delen. Fraudeurs lopen zo eerder tegen de lamp. Maar dat betekent niet dat het medisch beroepsgeheim doorbroken wordt. Er wordt namelijk vastgelegd dat er met geanonimiseerde gegevens gewerkt moet worden, tenzij de patiënt zelf toestemming geeft om zijn gegevens te gebruiken. Privacy blijft dus beschermd. Want patiënt en arts moeten in vertrouwen informatie met elkaar kunnen delen. Met deze nieuwe wet kan er wel eerder en harder ingegrepen worden bij vermoedens van zorgfraude.

- Minister Hugo de Jonge