Technology30.08.2022

Artemis nog niet op weg naar de maan


Gisteren was ik op uitnodiging van de ESA aanwezig op het terrein van de Space Expo in Noordwijk bij een presentatie en live-streaming event voor de geplande lancering van de Artemis I maanmissie. Precies 50 jaar na de laatste NASA vlucht naar de maan, van de Apollo 17, moest het nu gebeuren. Let wel, Artemis I, zoals de missie gedoopt is, gaat niet op de maan landen. Het moet een testmissie worden waarbij de nieuwe SLS raket uiteindelijk een of enkele banen rond de maan zal vliegen voordat hij, een week of zes later, weer terugkeert naar de aarde.

Poging strandt 40 minuten voor lancering

Moet? Ja, moet, want zoals velen van jullie al zullen weten is de lancering gisteren niet doorgegaan. Met de countdown klok op T-40 minuten werd een probleem ontdekt. Er ontsnapte wat gecondenseerde lucht uit de grote bruine brandstoftank en er waren wat problemen met de temperatuurmetingen in een van de solid rocket boosters.

Terwijl de techneuten van NASA druk bezig waren het probleem op te lossen verslechterde ook de weersituatie in de buurt van het Kennedy Space Center in Florida. Daarom werd rond het oorspronkelijke tijdstip van de lancering (14u33) besloten tot een ‘no go’ en dus bleef Artemis I op het platform staan. Het window voor de lancering – de tijdspanne waarbinnen een lancering mogelijk is, liep weliswaar nog tot rond 16u30, maar de weersituatie, in combinatie met de technische problemen, maakte daar vroegtijdig een einde aan.

Volgende kans op 2 september

Dit betekende dus dat alle aanwezigen onverrichter zake naar huis mochten. De volgende kans om Artemis I op weg naar de maan te sturen is op 2 september. Als goedmakertje mochten we wel nog even mee met een rondleiding door de Space Expo. Een bijzonder museum waar onder andere de originele capsule staat waarmee Andre Kuipers enkele jaren geleden naar het ISS reisde, en enkele maanden later weer terug op aarde landen.

Zoals je op onderstaande foto kunt zien heeft zo’n capsule nogal wat te verduren. Het is duidelijk een ruimtevaartuig voor éénmalig gebruik. Begrijpelijk, aangezien hij met een duizelingwekkende snelheid door de dampkring terug naar het aardoppervlak suist, waarbij de temperatuur aan de buitenzijde kan oplopen tot 2000 graden.

De Sojoez capsule waarmee Andre Kuipers naar het ISS ging.
De Sojoez capsule waarmee Andre Kuipers naar het ISS ging.

Ruimtereizen bepaald geen sinecure

Hoewel ‘we’ al meer dan 60 jaar raketten en mensen de ruimte, en naar de maan, sturen, zijn ruimtereizen nog steeds bepaald geen sinecure. Wat je in Star Trek of andere sci-fi films ziet, komt nog lang niet overeen met de werkelijkheid. Voordat een raket de ruimte in geschoten kan worden, moet letterlijk alles kloppen. Er zijn honderden factoren die van invloed zijn op het al dan niet slagen van een lanceerpoging. Uiteraard wordt daarbij niets, maar dan ook écht niets, aan het toeval overgelaten.

Het is dan ook niet vreemd dat de meeste lanceringen niet in de eerste poging de lucht in gaan. Zelf ben ik ooit drie keer naar Cape Canaveral gereisd om de lancering van een Space Shuttle mee te kunnen maken. Dat was in 1997. Voor de kenners: STS-94 van de Space Shuttle Columbia, die enkele jaren later (februari 2003) bij terugkeer naar de aarde verongelukte.

Het geweld van de Space Shuttle

Ik was in juli 1997, voor een vakantie, uiteraard al in de buurt van Florida, op zo’n 5 uur rijden van het Kennedy Space Center. Bij de eerste poging bleef te countdown klok vlak voor de lancering stil staan en werd de poging afgebroken. Enkele dagen later waren we bijna bij het Space Center toen we op de radio hoorden dat ook de tweede lanceerpoging gecancelled was. Na enige twijfel besloten we enkele dagen later toch maar weer die kant op te gaan. Een goede beslissing, want op 1 juli ging de Columbia dan toch eindelijk op weg naar het ISS.

Lancering van de Space Shuttle Columbia op 1 juli 1997, toen foto`s nog analoog gemaakt werden ;)
Lancering van de Space Shuttle Columbia op 1 juli 1997, toen foto`s nog analoog gemaakt werden ;)

Hoewel wij hemelsbreed op meer dan 10 kilometer afstand van het lanceerplatform stonden, was het een ongelofelijk indrukwekkende ervaring. Vooral toen enkele seconden na de lancering het geluid en de trillingen ons bereikten. Ik zal niet zeggen dat we van onze sokken geblazen werden, want dan zou ik overdrijven, maar het gevoel, trillingen in maag en bulderende geluid waren enorm.

Ik heb in de jaren daarna nog twee andere lanceringen bezocht, maar dat waren kleinere raketten – die satellieten in een baan rond de aarde brachten. Het geweld van de Space Shuttle was in geen velde of wegen te vergelijken. De kleinere raketten maakten ook wel het nodige lawaai, maar vergeleken met de Shuttle waren het niet veel meer dan uit de kluiten gewassen ‘vuurpijltes’.

Het geluid en de trillingen waren oorverdovend en overweldigend.
Het geluid en de trillingen waren oorverdovend en overweldigend.
Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

Verder lezen over Space

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Ergens in de uitgestrektheid van de ruimte zou zomaar een onopgemerkte asteroïde op koers kunnen liggen voor een frontale botsing met de aarde.

Technology15.04.2024

Die botsproef in de ruimte heeft een Nederlands tintje

Dit is HyperScout H.
De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Er wordt al veel gepland voor op de maan. Er komen zelfs robothonden aan te pas. Die zijn bedoeld om de Sint Bernards van de maan te worden.

Technology10.04.2024

De maan krijgt zijn eigen Sint Bernards: robothonden

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

Het is één van de meest besproken ruimte-onderwerpen allertijden: is de maanlanding nou echt of niet? Het maakt niet uit tot welk kamp je behoort, waarschijnlijk zal je plezier halen uit de nieuwe film Fly Me To The Mo...

Entertainment09.04.2024

Scarlett Johansson wil maanlanding faken in Fly Me To The Moon

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

Het lijkt een verlate 1 april-grap, maar het is toch zo: de maan krijgt zijn eigen tijdzone. NASA heeft van het Witte Huis de opdracht gekregen om die te gaan bedenken. De deadline? Eind 2026. Wanneer de langverwachte A...

Technology05.04.2024

​GMT+Maan: De maan krijgt zijn eigen tijdzone

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Waar we eerst al blij waren wanneer we een stapje op de maan zetten, willen we nu een hele bolide naar de maan meenemen om de boel te herkennen. De astronauten die tijdens de Artemis V-missie voet op de maan zetten, zull...

Technology04.04.2024

​Drie bedrijven mogen zich wagen aan de maanauto voor NASA

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

Een gezin in Florida had de schrik van hun leven: ruimtepuin afkomstig van het ISS kwam dwars door hun huis heen vallen. Het stuk puin weegt maar een kilo, maar gezien waar het vandaan komt, komt dat hard aan. Het komt...

Technology02.04.2024

Ruimtepuin van NASA gaat dwars door huis heen

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

NASA is zich de afgelopen tijd bijna volledig aan het focussen op Artemis, de maanmissies die ervoor gaan zorgen dat we veel meer ontdekken over wat wij met de maan kunnen. Maar ook de eerste keer dat een vrouw en een zw...

Technology29.03.2024

NASA: Dit is wat astronauten straks op de maan moeten doen

Leuk date-idee: dineren op het randje van de ruimte

Eten in het donker al gedaan? Een drie-sterren-restaurant geprobeerd? Als je op zoek bent naar een nieuwe, grensverleggende manier van dineren, dan hoef je niet verder te zoeken. Je kunt straks namelijk op grote hoogten...

Technology19.03.2024

Leuk date-idee: dineren op het randje van de ruimte