Het consumentenrecht biedt consumenten regels die de rechten en de plichten van consumenten binnen het handelsverkeer vastleggen. Hierdoor zijn consumenten in beginsel beschermd tegen willekeur en ondermaatse dienstverlening door aanbieders van producten en diensten. Bekende voorbeelden zijn contractbepalingen, opzegbepalingen en garantiebepalingen die consumenten behoeden voor vormen van uitbuiting door aanbieders. De huidige privacywetgeving vormt eveneens een belangrijk onderdeel van deze consumentenbescherming. Er is vrijwel niemand die er aan twijfelt dat dergelijke regels bijzonder nuttig zijn om consumenten te beschermen.
De meest in het oog springende onderwerpen rondom sociale media platforms verhouden zich de afgelopen jaren tot de privacywetgeving. Met de Europese Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is er een serieuze eerste stap gezet op het vlak van sociale media platforms en consumentenbescherming. Andere belangrijke vormen van consumentenbescherming echter, welke gegarandeerd zijn binnen het handelsverkeer, ontbreken vooralsnog binnen sociale media platforms. De sociale media platforms kunnen daarom naar believen omgaan met individuele gebruikers, in zoverre dit maar niet raakt aan de uitgangspunten van de AVG.
De belangrijkste oorzaak daarvan lijkt in eerste instantie te liggen aan het feit dat sociale media platforms grotendeels gratis dienstverlening aanbieden. Deze aanname is echter pertinent onjuist. Het is namelijk niet het gratis karakter dat het consumentenrecht binnen dergelijke platforms ernstig in de wielen rijdt.
De belangrijkste reden dat het binnen sociale media platforms grotendeels ontbreekt aan consumentenbescherming is dat er binnen het traditionele consumentenrecht van oudsher nauwelijks regels zijn opgesteld ten aanzien van het huishoudelijk reglement van aanbieders van producten en diensten. De consumentenbescherming richt zich bij uitstek op de kwaliteit van de primaire producten en de primaire dienstverlening. Geenszins op de duurzame toegang tot aanbieders en de persoonlijke bejegening/gedragsveiligheid, zoals het weren van pestgedrag en andere onacceptabele gedragsuitingen, door aanbieders.
Terwijl bovengenoemde aspecten, naast de privacyaspecten, de belangrijkste onderwerpen zijn waarover je als consument in conflict kan raken met sociale media platforms. Denk daarbij aan aspecten als toegang, tijdelijke of permanente verbanning (uitsluiting) en het (onvoldoende) weren van pestgedrag en andere onacceptabele gedragsuitingen.
Binnen het traditionele consumentenrecht wordt niet gesproken over toegang of juist de ontzegging van toegang, noch over de persoonlijke bejegening/gedragsveiligheid van klanten binnen een winkel of een bedrijf. Daartoe geldt sec het huishoudelijk reglement van een winkel of een bedrijf. Geredeneerd vanuit het traditionele consumentenrecht zijn er immers meer dan genoeg andere winkels of bedrijven die een eender product of dienstverlening aanbieden. Qua sociale media platforms is deze keuzevrijheid echter een stuk minder voor de hand liggend. Er bestaan namelijk maar een heel beperkt aantal sociale media platforms die precies dezelfde landelijke of internationale dekking aanbieden.
Doordat binnen sociale media platforms jouw duurzame toegang en jouw persoonlijke bejegening/gedragsveiligheid in essentie het belangrijkste product en dienstverlening zijn geworden, faalt het traditionele consumentenrecht. Het traditionele consumentenrecht ziet immers slechts jouw persoonlijke profiel en jouw berichtenservice als toepasselijk product en dienstverlening. Daaraan heeft ook de AVG nauwelijks iets veranderd. Jouw duurzame toegang en jouw persoonlijke bejegening/gedragsveiligheid worden daarmee grotendeels veronachtzaamd binnen het huidige consumentenrecht.
Als gevolg hiervan moet het Europees consumentenrecht zich dringend uitbreiden tot relevante bepalingen binnen het huishoudelijk reglement van sociale media platforms. Waar individuele issues met betrekking tot een huishoudelijk reglement binnen het traditionele consumentenrecht gemakkelijk kunnen worden opgevangen door gelijksoortige bedrijven, is hiervan voor sociale media platforms feitelijk geen sprake.
Issues met betrekking tot het huishoudelijk reglement van sociale media platforms dienen daarom ondervangen te worden binnen een nieuwe vorm van Europees consumentenrecht. Anders staan gebruikers van dergelijke platforms er alleen voor en blijven ze in zekere zin rechteloos op het gebied van toegang, uitsluiting en persoonlijke bejegening/gedragsveiligheid binnen sociale media platforms.
[Fotocredits – oatawa © Adobe Stock]
Art ziet zichzelf als onderzoeksjournalist en doorgrondt het liefst thema's die anderen volgens hem laten liggen. Verklarende en verdiepende artikelen vormen zijn stijl. Hij schuwt ingewikkelde materie daarbij niet.
Verder lezen over Consument
Media06.03.2024
Cybercrime05.02.2024
Marketing01.02.2024
Automotive24.01.2024
Gadgets22.12.2023
Mobile01.11.2023
Nieuws19.10.2023
Nieuws02.10.2023
Verder lezen over Facebook
Social Media22.02.2024
Social Media14.02.2024
Online07.02.2024
Social Media02.02.2024
Social Media29.01.2024
Social Media12.01.2024
Social Media28.11.2023
Social Media06.11.2023
Verder lezen over Privacy
Cybercrime15.04.2024
Online18.03.2024
Online15.02.2024
Cybercrime05.02.2024
Online23.01.2024
Nieuws15.01.2024
Advertising10.01.2024
Mobile07.12.2023
Verder lezen over Wetgeving
Entertainment09.04.2024
Marketing01.04.2024
Social Media27.03.2024
Mobile22.03.2024
Mobile21.03.2024
Online11.03.2024
Technology05.03.2024
Mobile26.01.2024