Wat hebben Diablo III, Call of Duty: Black Ops II, Street Fighter X Tekken en Madden NFL 13 met elkaar gemeen? Antwoord: het zijn allemaal games die op Metacritic goede cijfers van reviewers en zware onvoldoendes van gebruikers hebben gekregen. Dit jaar is het verschil groter dan ooit. Maar waarom? Wie op Metacritic wil weten hoe goed Call of Duty: Black Ops II is zal behoorlijk in de war raken. De Metascore en de User Score lopen namelijk zeer uiteen. De journalistiek geeft het spel over drie platformen gemeten een 8,1. De gebruikers vinden hem maar half zo goed; zij geven hem maar een 4,0. Het is niet de enige game met een schizofreen cijfer. Mensen die nog twijfelen over de laatste Mass Effect en Diablo III zullen weinig aan de bekende scoringssite hebben. De pers zegt “Hosanna!”, de gebruikers “Kruisigt hen!”.
Er lijkt op Metacritic langzaam maar zeker een breuk te ontstaan tussen pers en publiek, blijkt uit ons onderzoek. In 2012 kregen 167 games (op PS3, Xbox 360, PC en Wii) minimaal een acht als Metascore. 60 daarvan kregen een User Score die minstens 1,0 tot 2,9 punt lager was. 17 spellen gingen zelfs met minimaal 3,0 punten naar beneden. Ter vergelijking: in 2007 scoorden 124 games minimaal een acht als Metascore en daarvan weken maar 35 spellen minstens 1,0 tot 2,9 punt af en enkel 1 met 3 punten. Dit betekent dat het afwijkingspercentage steeg van 29% in 2007 naar 46% in 2012. En het jaar is nog niet om – Far Cry 3 is bijvoorbeeld nog niet meegerekend.
Een paar kanttekeningen: 1: Deze cijfers bevatten ook alle PC, Xbox 360 en PS3 versies voor één titel – zoals Mass Effect 3 en Black Ops II. Dit voor de volledigheid aangezien alle uitvoeringen apart op Metacritic zijn gerecenseerd. Zo wijkt de PS3-editie van Tekken Tag Tournament 2 niet af van het persgemiddelde, maar de 360-versie juist weer wel. 2: Ook de titels die ondanks een lagere gradering toch nog een goed cijfer kregen zijn meegenomen. 3: De afwijking is minimaal een punt omdat gemiddeldes van veel cijfers meestal veel lager uitkomen dan gemiddeldes van minder getallen.
Tegen de gevestigde orde
Wat is er aan de hand? In eerste instantie zou je spreken van een aanval tegen de gevestigde orde. De klacht dat positieve reviews worden “gekocht” klinkt steeds vaker bij lezersreacties op bijvoorbeeld Gametrailers en Eurogamer. Ook zouden kleine websites door uitgevers gedwongen worden positiever te schrijven omdat ze anders geen games zouden krijgen. Dan zijn er nog de incidenten zoals Jeff Gerstmann die bij Gamespot zou zijn ontslagen vanwege te negatieve reviews, een interview met Geoff Keighly (Game Trailers) die tussen reclame van Mountain Dew en Dorito’s zit, etc.. Geen wonder dat er meer negatieve reacties via Metacritic komen, zou je zeggen.
Vlugkijkend naar de Metascore van Black Ops II op de Xbox 360 klinkt dat logisch: 57 positieve reacties, 5 gemiddelde scores en geen negatieve cijfers. Bestudeer echter de positieve reacties en je ziet een genuanceerder beeld. 24 reviews geven een 8,0. Lokale en obscure websites als Gamereactor Sweden, DarkZero, Darkstation en The Globe and Mail geven Black Ops (grote uitgever of niet) zelfs een zeven. De laatste Call of Duty krijgt dus weliswaar een goed cijfer maar de gamende pers durft er zeker de nodige opmerkingen over te geven. Verder verschijnen deze reviews meestal op de verschijningsdag van iedere Call of Duty. Aangezien Activision op die dag alleen al 300 tot 400 miljoen dollar verdient – kan je je afvragen of ze de pers wel nodig hebben.
De weg-met-de-journalstiek-theorie komt verder nauwelijks aan de orde in de User reviews. Vaak komt er niet meer uit dan een “OMG, it SUCKS”, hoewel een enkeling wel dertig keer Dorito’s in zijn artikel meldt. Genuanceerde reacties bestaan er nauwelijks: het scoort een tien of een nul. De redenatie en de timing is ook bedenkelijk. ,,Ik geef een 1,0 omdat het een game is”, zegt bijvoorbeeld een gebruiker. Veel reviews zijn geschreven op het moment dat het spel is uitgekomen. Van de 100 zichtbare recensies van Black Ops II voor PC zijn er 36 van 13 november. Bekijk het profiel van een willekeurige user dan zie je vaak één review staan of meerdere recensies waar hij net zo negatief is.
Als er een roep is om meer nuance en kritisch vermogen, dan zijn die niet bij de Users zelf te vinden.
Trololololol
Onderstaande anekdotes helpen ook al weinig. De videogameboard van 4chan vond het een geweldig idee om de Diablo User Score een 3,7 te geven, naar de beruchte 37-error (overvolle servers). Gevolg: er staan nu een kleine drieduizend negatieve reviews op de site, waardoor het gemiddelde overigens een 3,8 is. Dishonored en Darksiders II kregen ook een spam-aanval doordat een Russische “cult” meende dat een bepaalde Sovjet-zanger uit de jaren vijftig niet genoeg aandacht kreeg. Gevolg was een User Score van 0,8. Deze ruim duizend reviews werden overigens snel door Metacritic verwijderd. Trolls lijken dus eerder een factor te zijn in het grote afwijkingpercentage dan kritiek op de journalistiek.
Toch verklaart dat maar een klein percentage van het verschil. Trolling bestaat – net zoals Metacritic – een geruime twaalf jaar. Het steeds grotere verschil in Metascores en User Scores speelt pas de afgelopen twee jaar. Games als Street Fighter X Tekken, FIFA 2013 en Madden NFL hebben naar ons weten geen last van trolling. Dit soort manifestaties doven daarnaast meestal – na succes – snel weer uit omdat de deelnemers weer snel afgeleid zijn door andere zaken. Zoals we al melden, verwijdert Metacritic grote groepen recensies waarvan ze vermoeden dat het trolling is – en een enkele idioot kan een score nauwelijks beïnvloeden.
Daarom gaan we terug naar de games zelf. De extreme afwijkingen komen voornamelijk voor bij zeer langlopende titels (WoW, Call of Duty Black Ops II), sport- en racegames (NFL Madden, FIFA, Need for Speed) bepaalde vechttitels (Street Fighter X Tekken) of titels met technische issues (het verhaal van Mass Effect 3 en Diablo III). Ook is het opvallend dat het leeuwendeel van deze games door grote uitgevers worden gepubliceerd: EA, Activision Blizzard en Capcom. In dat geval zou deze theorie misschien opgaan: Het zijn allemaal oude langlopende franchises en mensen hebben er genoeg van. Of iets ruimer bekeken: deze generatie consoles loopt te lang door en mensen willen iets nieuws.
Nintendo
Dit klinkt meer aannemelijk. Op één probleem na: Nintendo. Op Metacritic wordt er nauwelijks geklaagd over een consolegigant die hardcore gamers in de steek zou hebben gelaten, een console heeft gemaakt waarvan de besturing met argusogen werd bekeken en meer heeft verdiend dan Activision durft te dromen. Toegegeven, de Wii scoort weinig achten vergeleken met de concurrentie. Toch waren er de afgelopen vijf jaar maar twaalf User Scores die 1,0 tot 2,9 punt lager waren dan hun Metascore en slechts twee die drie punten lager scoorden. En verklaar deze eens: De User Scores van Assassin’s Creed III en Borderlands 2 – ook geen kleintjes – wijken weinig af van hun Metascores.
Daarnaast verklaart deze theorie niet de kleinere afwijkingen – die tussen de 1,0 en de 2,9. Als iedereen nieuwe IP’s wil zien waarom scoort Dishonored dan toch anderhalve punt lager? En waarom geven Users Dead Or Alive 5 juist een hogere score? Als deze generatie consolegames is uitgeblust waarom blijkt een innovatieve indiegame als Fez dan toch populairder onder de professionele reviewers dan onder de gamers? En waarom scoort Tekken Tag Tournament 2 beduidend hoger op de PS3 dan de Xbox 360? Ieder antwoord lijkt alleen maar meer vragen op te leveren.
A riddle wrapped in a mystery inside an enigma, zo kunnen we het samenvatten. Waarom is er een afwijkingspercentage van 46% in 2012? Ondanks de enorme hoeveelheid aan cijfers en woorden die er in Metacritic wordt gestopt is er nog te weinig informatie voor een goed antwoord. Misschien is het een incident. Misschien komt het doordat deze generatie op zijn einde loopt. Misschien worden we gewoon getrolled dit jaar. Misschien. We kunnen het op dit moment niet zeggen. We houden het in ieder geval in de gaten. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
