Patrick Smeets
Game-enthousiast, tech blogger en presentator. Was ooit rockster. Local celebrity in Limburg maar ziet graag veel van de wereld. Er zijn niet genoeg kattenGIFjes in de wereld.
Oxfam Novib trok deze week met veel lawaai aan de bel: de rijkste acht personen mannen op de wereld hebben evenveel geld op hun naam staan als de armste 50 procent van de bevolking volgens hun recente rapport. Wat een kop. Iedereen die dat ziet heeft dezelfde reactie: niet normaal, dat kan toch niet etc. etc. Dat de inkomensongelijkheid steeds groter wordt bewijzen de cijfers vanuit meerdere bronnen inmiddels wel, maar dit is natuurlijk wel heel gortig. We moeten echter wel even verder kijken dan de kop, want niet alleen is de methode van Oxfam niet helemaal zuiver en valt er over de miljardairs ook wel het een en ander te zeggen, maar de échte boodschap die Oxfam wil brengen verzuipt in de woede die zo’n kop oproept.
Miljardairs zijn gemeen
In de lijst met hele rijkelui is het al opvallend dat zes van de acht Amerikaans zijn. Niet alleen dat, een groot gedeelte van de allerrijksten zijn werkzaam in de tech-industrie. Het complete lijstje is als volgt:
- Bill Gates (Microsoft, 75 miljard)
- Mark Zuckerberg (Facebook, 44 miljard)
- Jeff Bezos (Amazon, 45 miljard)
- Lawrence J. Ellison (Oracle, 45 miljard)
- Warren Buffet (Amerikaanse investeerder, 60 miljard)
- Michael R. Bloomberg (Bloomberg, 40 miljard)
- Carlos Slim Helú (Mexicaanse zakenman, 50 miljard)
- Amancio Ortega Gaona (Inditex, 67 miljard)
Let wel: dit zijn de individueel rijkste mensen op aarde, er zijn families met veel meer geld in totaal maar deze mensen hoeven niks te delen. Ook daar zal het opvallen dat veel rijke families in de Verenigde Staten zitten. Is niet raar, want The American Dream is om rijk te worden en je daar vooral niet voor te verontschuldigen. Rijkdom is altijd verdiend door hard werken en dus is daar niks mis mee en is er ook geen noodzaak om de armen te helpen: die kunnen ook gewoon harder werken en een eigen fortuin opbouwen. Althans, zo wordt het vaak gebracht.
De realiteit is natuurlijk dat veel van die hele rijke mensen ook er voor zorgen dat andere mensen die kans krijgen: je krijgt geen 50 miljard bij elkaar zonder werknemers die geld verdienen, groot geld wordt geïnvesteerd in nieuwe bedrijven en gebruikt door banken om leningen mee te verstrekken, de economische marktwerking van geld, zeg maar. Dat is allemaal waar, maar dat maakt het nog steeds een beetje pervers dat één person zo’n groot gedeelte van de pot krijgt, hoe veel mensen het in totaal ook aan het werk houdt.
Filantropie
Je moet echter eerlijk zijn en wel kijken in hoeverre dat grote geld wordt teruggegeven aan de maatschappij. Nu doet niet iedereen op dit lijstje aan het weggeven van hun geld, in elk geval boven de limiet die ze als belastingvoordeel terug krijgen, maar sommigen doen in elk geval iets. Bill Gates en Mark Zuckerberg lopen hierin voorop en lijken zich in elk geval bewust van de voortrekkersrol die ze kunnen hebben. Zeker Bill Gates (die 43 miljard oftewel meer dan de helft van zijn geld in de Bill & Melinda Gates Foundation heeft gestopt) doet wat dat betreft goed werk. Mooi, maar daar koopt de armste helft van de wereldbevolking niks voor.
Het moet wel ook gezegd worden: bij die armste helft zitten ook een hoop mensen zoals jij en ik, die technisch gezien niks of zelfs schuld hebben maar in hun dagelijks leven ook gewoon bezig zijn met welke nieuwe telefoon of tv ze willen hebben. Dat komt doordat algemene schulden als studieschuld en dergelijke ook gewoon meegenomen worden en als bijvoorbeeld je huis onder water staat hoor je er ook vaak al bij. Dat is niet helemaal eerlijk, maar Oxfam zegt wel dat zelfs als je die schulden er niet bij zou pakken, je nog steeds genoeg hebt aan de top 50 van rijkste mensen om op hetzelfde concept uit te komen.
An economy for the 99%
Het centrale punt van Oxfam is dat ze een plan willen zien dat het voor de 99 procent van de bevolking die niet superrijk zijn beter maakt om op de planeet te leven. Daar moeten volgens de organisatie een aantal ‘waarheden’ voor worden aangepakt. Bedrijven knijpen werknemers uit, ontduiken zo veel mogelijk de belasting en vullen de zakken van regeringsleiders en andere zogenaamde waakhonden zodat ze de hoofden van het bedrijf en vooral de activistische aandeelhouders maximaal kunnen compenseren.
Die laatste zijn volgens Oxfam misschien wel de grootste boosdoeners: omdat grote bedrijven niet kunnen concurreren zonder hun geld krijgen ze een te grote rol in de verdeling van de winst van een bedrijf en is alles er op gericht om meer geld in hun zakken te laten terugvloeien. Dat is een systeem dat de rijken bevoordeelt, want als je geld hebt kun je er dus makkelijk meer van maken, maar als je het niet hebt kun je niet meeprofiteren, terwijl je vermoedelijk wel door je harde werk voor te weinig salaris meehelpt om die recordwinsten te realiseren.
Hebben hebben hebben
Wat niet wordt uitbetaald, zo zegt Oxfam, wordt gebruikt om ‘lastige’ wetten en beschermingen van consumenten en werknemers te bestrijden die de winst in de weg zitten. Ook hier geldt: diepe zakken maken het makkelijk om de wereld te schapen zoals je ‘m graag ziet. Dat betekent vechten tegen de aanpak van belastingparadijzen, anti-kartel-wetgeving en het verbeteren van de situatie van mensen in lage-lonen landen die voor een habbekrats de producten maken waar we voor in de rij staan of in elk geval massaal aanschaffen.
Het moet dus afgelopen zijn, afgelopen met de obsessie over winsten, het BNP (dat gemakshalve vergeet dat dat cijfer grotendeels wordt bepaald door een klein percentage hele rijke mensen) en economische groei. Er is meer in het leven dat belangrijk is, maar doordat grote bedrijven en de extreme kapitalisten ons inmiddels ook hebben voorzien van brood en heel veel spelen zien we het niet meer. Dát is de boodschap van Oxfam, en die mag ook wel een keer onder de vreselijke kop staan die je al zo vaak hebt gezien.
[Afbeeldingen © Oxfam Novib]
Verder lezen over Onderzoek
Nieuws27.05.2024
Europese verkiezingen: Pointer komt met een factcheck-marathon
Marketing06.05.2024
Google: Nederlandse retailer blinkt uit in loyaliteit en marketing
maar de website kan vaak beter
Online01.05.2024
Twijfelen leidt gemiddeld genomen tot betere besluiten
Nieuws24.04.2024
Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt
Het is niet wat je denkt
Social Media23.04.2024
Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen
Automotive17.04.2024
Neemt de interesse in elektrische auto’s af? [Infographic]
ANWB zegt van wel
Nieuws03.04.2024
Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate
Sneller zien
Technology01.04.2024