Nieuws17.08.2023

Ötzi was bruiner én kaal


Hij werd in 1991 ontdekt door twee bergwandelaars die op een gletsjer in het Ötztal onderweg waren. Door het smeltende ijs van die gletsjer werd een ijsmummie, ruim 3000 jaar na zijn overlijden, ‘blootgelegd’. De vindplek gaf de ijsmummie zijn inmiddels bekende naam: Ötzi. Al snel werd door middel van carbondating bekend dat Ötzi tussen de 3120 en 3350 jaar voor de huidige jaartelling startte in het ijs van de gletsjer de dood vond. Doordat hij meer dan vijf millennia onder het ijs gelegen had, was zijn lichaam verrassend goed geconserveerd.

Volledige genoomsequentie van Ötzi gemaakt

Ötzi leefde ooit in wat bekend staat als het Chalcolithic tijdperk, ofwel de Bronstijd. Jarenlang werd aangenomen dat hij lange haren had en een relatief lichte huidskleur, zoals de mensen die destijds in het zuidelijk deel van de Alpen (Süd-Tirol) leefden. Dat blijkt dus niet te kloppen. Nieuw onderzoek, waarbij voor het eerst de volledige genoomsequentie van Ötzi geproduceerd is, blijkt dat zijn huidskleur een stuk donkerder was en hij ook een van de meest voorkomende mannelijke ‘afwijkingen’ had: kaalheid.

Hij was dus niet verwant met de bevolking uit de regio Zuid-Tirol. Vergelijkende analyses op basis van autosomale gegevens meldden een nauwe genetische affiniteit tussen Ötzi en de huidige Sardiniërs. De genomische gegevens van Europese oude individuen van 3000 tot 4000 vGT, het tijdperk waarin ook Ötzi leefde, toonden aan dat de genetische gelijkenis tussen Ötzi en de huidige Sardiniërs te wijten is aan gemeenschappelijke genetische componenten die tijdens de Neolithische periode geografisch wijdverbreid waren in Europa.

Anatolische voorouders

Doordat de onderzoekers voor het eerst een volledige genoomsequentie van Ötzi konden maken, wordt aan de hand van de genetische informatie veel meer duidelijk over zijn her- en afkomst. Zo kwamen zij dus tot de conclusie dat hij deels verwant was met Anatolische boeren die in dat tijdperk ook in het zuiden van Europa leefden.

Tegen het einde van het 4e millennium v.Chr. was in de meeste delen van Europa vermenging ontstaan tussen vroege neolithische boeren gerelateerde voorouders afkomstig uit Anatolië en Europese jager-verzamelaars-gerelateerde voorouders. Ötzi is hoogstwaarschijnlijk een afstammeling van die ‘mix’.

Ron Smeets

Ron verdiende zijn sporen in de Telecom als Mobile Cowboy. Na bijna 15 jaar was hij toe aan een nieuwe uitdaging als zelfstandig freelance journalist, blogger en tekstschrijver. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. De Mobile Cowboys is back! Met lasso en zweep in de aanslag om de ingeslapen telecommarkt weer eens goed wakker te schudden en met scherp te schieten!

Verder lezen over Onderzoek

Twijfelen leidt gemiddeld genomen tot betere besluiten

Over twijfelaars wordt soms met een zekere minachting gesproken. Ze zouden dralen, nauwelijks doorpakken of niet durven te beslissen. Uit verschillende onderzoeken van de afgelopen jaren blijkt echter dat wij twijfelaars letterlijk het voordeel van de twijfel zouden moeten gunnen.

Online01.05.2024

Twijfelen leidt gemiddeld genomen tot betere besluiten

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Je eet ze niet bewust, maar je krijgt ze toch volop binnen: microplastics. Waar denk je dat die uiteindelijk terechtkomen? Ja, daar ook. Maar niet alleen daar...

Nieuws24.04.2024

Dit is wat er gebeurt met microplastics die je eet en drinkt

Het is niet wat je denkt
Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Uit onderzoek blijkt dat veel mensen zich zorgen maken over nepnieuws in het kader van verkiezingen. Iets wat veel voorkomt op social media.

Social Media23.04.2024

Veel consumenten bezorgd om nepnieuws rondom verkiezingen

Neemt de interesse in elektrische auto’s af? [Infographic]

De interesse in elektrisch rijden is aan het dalen. Voor het eerst in jaren is de groep die niet (28%) van plan is elektrisch te gaan rijden, groter dan de groep die dit binnen vijf jaar wel (27%) van plan is.

Automotive17.04.2024

Neemt de interesse in elektrische auto’s af? [Infographic]

ANWB zegt van wel
​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat sommige mensen de wereld echt in een andere framerate zien. Het zou specifiek bij gamers zelfs een kleine voorsprong geven, stellen de onderzoekers.

Nieuws03.04.2024

​Sommige mensen zien de wereld echt in een andere framerate

Sneller zien
Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Als je een pacemaker hebt, dan ben je niet na één operatie klaar. Je moet regelmatig opnieuw onder het mes, namelijk om de batterij van het essentiële apparaat te vervangen. Daar komt in de toekomst mogelijk veranderi...

Technology01.04.2024

Pacemaker-batterijen nooit meer vervangen dankzij je eigen lijf

Dit plaatje uit de Playboy is niet meer welkom in de tech

Is het een 1 april-grap, of is het echt? Het snijdt in ieder geval een belangrijk punt aan: Lenna, een vrouw die in 1972 in de Playboy stond als centerfold en eigenlijk Lena Forsén heet, wil niet meer worden gebruikt in...

Technology01.04.2024

Dit plaatje uit de Playboy is niet meer welkom in de tech

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal

Er wordt nog steeds volop gezocht naar alternatieven voor plastic. We hebben bijvoorbeeld in de supermarkt al geen weggooibordjes meer van plastic, maar alleen van karton. Weggooi-messen? Die zijn van hout. Bomen geven o...

Nieuws29.03.2024

Het nieuwe plastic-alternatief komt van dit verrassende materiaal