​Uitdagingen voor de stad van de toekomst

Vorige week haalde een Amsterdamse zolderwoning van 23m2 het nieuws. De vraagprijs van €200.000 euro werd binnen 3 dagen op tafel gelegd. Maar liefst 8.600 euro per vierkante meter! Het is tekenend voor de woningmarkt in Amsterdam op dit moment en staat tegelijkertijd symbool voor één van de grootste uitdagingen voor “de stad van de toekomst”: waar moeten al die nieuwe stedelingen straks wonen?

Amsterdam is niet de enige stad die in hoog tempo volloopt. Ter vergelijking: in 1950 leefde 30 procent van de wereldbevolking in de stad, in 2014 was dat 54 procent. Volgens prognoses van onder ander de VN ligt dat cijfer in 2050 rond 66 procent van de wereldbevolking: tegen die tijd zo’n 9 miljard mensen. Veel meer mensen die op een relatief kleiner gedeelte van het aardoppervlak komen te wonen, dat vraagt natuurlijk om creatieve oplossingen om de stad van de toekomst leefbaar te houden. Dit zijn drie van de grootste uitdagingen waar de ontwerpers van de stad van de toekomst voor komen te staan.

Uitdaging 1: Vervoer

Voor wie in de grote stad werkt zal het een bekend beeld zijn: schouder aan schouder in de metro of trein, of bumper aan bumper over de weg schuifelend op weg naar je werk.

Volgens Greenbiz vraagt deze uitdaging vooral om een verandering van focus. Neem nou de Verenigde Staten. Steden zijn daar grotendeels rondom de automobilist gebouwd. Om te voorkomen dat de drukste gebieden dichtslibben, moeten we toe naar een efficiëntere manier van vervoer. Individuele voertuigen beter laten aansluiten op massavervoer. Een futuristische opvolger van de auto zou er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien als de Hiriko: een elektrisch wagentje dat opvouwbaar is, waardoor er ongeveer zeven keer meer in een parkeergarage passen dan van de gemiddelde vierdeurs.

Ook oplossingen voor een slimmere logistiek passen in de stad van de toekomst. Bijvoorbeeld Picnic, die met elektrische wagentjes boodschappen bij mensen thuis bezorgen. Door dit te groeperen in vaste bezorgmomenten per stad of straat, heb je veel minder “boodschappenverkeer” op de weg: in plaats van dat een hele straat heen en weer rijdt naar de supermarkt, bedient één wagen van Picnic immers diezelfde straat.

Uitdaging 2: Publieke ruimte en slimme woningen

Zorgen dat al die mensen een plek hebben om te wonen, is een nog grotere uitdaging. De woningmarkt staat nu al gigantisch onder druk. Hoe bieden we dan plek aan al die nieuwe stedelingen die er de komende jaren bijkomen? En hoe houden we die ruimte ook nog eens leefbaar?

De huizen van de toekomst zijn smart homes. Dat komt erop neer dat je straks alles in en rond je huis kunt beheren via je tablet of smartphone. Van je stereo tot je energiegebruik tot je koffiezetapparaat. Goed voor de duurzaamheid: je hebt altijd inzicht in je gebruik en kunt dat dus beter reguleren. Daarnaast zijn er ontwerpers die nog een stapje verder gaan in het slim maken van woningen, door iedere vierkante meter optimaal te benutten. Met als uiteindelijk doel wonen op zo min mogelijk vierkante meters.

Maar ook met de publieke ruimte kunnen we slimmer omgaan. Zo introduceert Parijs in 2022 een verticaal bos van 1000 bomen, langs de zijkant van een gebouw met 127 woningen, kantoorruimtes, een 4-sterrenhotel met 250 kamers en een jeugdcentrum. Kleine kanttekening: het gebouw zelf is allesbehalve duurzaam omdat het voor een groot deel uit beton bestaat. Maar als die gebouwen dan toch moeten worden neergezet, kunnen we maar het beste zoeken naar een manier om dat gepaard te laten gaan van zoveel mogelijk groen.

Uitdaging 3: spullen

We komen uit een periode waarin consumentisme een belangrijke factor is geweest in het dagelijks leven. De spullen die je bezat, bepaalden voor een belangrijk deel je identiteit. Willen we in de toekomst ook voldoende ruimte houden om te blijven leven, dan zal ook op dit gebied een verandering nodig zijn.

De logische opvolger van het consumentisme is de deeleconomie. Uitgangspunt daarbij is dat niet iedereen elk item zelf in bezit hoeft te hebben. Een bekende speler in deze markt is Peerby, een app die je spullen die je zelf niet (altijd) nodig hebt laat uitlenen of verhuren aan je buren.

Volgens Carl Jung – de Zwitserse psychoanalyticus – hebben grote groepen mensen een collectief geheugen aan gemeenschappelijke herinneringen. Met een virtueel alternatief voor zolder of self storage wil Inbox Storage in de toekomst een collectieve berging in overvolle steden zijn, waar iedereen kan lenen of huren wat hij nodig heeft. Zo gaat er geen ruimte verloren aan het stallen van spullen die zelden worden gebruikt, en kan deze ruimte gebruikt worden om te leven. Daarnaast elimineren zij de noodzaak van grote opslaglocaties in stedelijke gebieden en wordt – door een structuur vergelijkbaar met Picnic – de logistiek van de spullen zo efficiënt mogelijk ingedeeld.

Deze blogpost is geschreven door Tim Lommerse, gastblogger over het onderwerp smart cities.