De eikenprocessierups is een ware plaag in Nederland

Het kleine beestje was de afgelopen weken al vaak in het nieuws: de eikenprocessierups. Hoewel het hier gaat om een rups van een paar centimeter zorgen ze wel voor veel overlast. Of liever gezegd, de brandharen van het diertje. De naam heeft de rups te danken aan het feit dat hij een voorkeur heeft voor eikenbomen. ’s Nachts gaan de rupsen ‘in processie’ en op zoek naar voedsel in de toppen van een boom. Nadat ze 3 keer verveld zijn krijgen ze brandharen en veranderen in een nachtvlinder.

Sterke toename aantal eikenprocessierupsen

Eigenlijk gaat het te goed met de eikenprocessierups. In ons land is een sterke toename en op veel plaatsen is het aantal verdrievoudigd ten opzichte van een jaar geleden, zo blijkt uit gegevens van het Kenniscentrum Eikenprocessierups. De kans is groot dat jij of iemand in je omgeving in aanraking is gekomen (of nog komt) met de brandharen van de rups. En dat is heel vervelend, want die zorgen voor klachten zoals jeuk en blaasjes. Overigens zijn de brandharen ook voor honden en paarden gevaarlijk. Wij zochten voor je uit wat je kunt doen uit voorzorg en wat helpt tegen de jeuk.

Voorkomen is beter dan genezen

Natuurlijk kom je liever niet in aanraking met de eikenprocessierups. Geloof me, ik kan uit ervaring vertellen dat het geen pretje is. In gebieden waar veel eiken staan bevinden zich ook de meeste rupsen, zoals op veel plaatsen in Noord-Brabant, Drenthe en Overijssel. Gemeenten nemen in het voorjaar maatregelen om overlast tegen te gaan, zoals bespuiten van de bomen of inzet van bepaalde vogels (die de rupsen op het menu hebben staan). Maar vaak zijn gemeenten te laat of is er geen geld voor bestrijding. Over het algemeen nemen na juli de klachten af, wanneer de rups verandert in een nachtvlinder. De brandharen zelf zie je trouwens niet met het blote oog, wat extra vervelend is en het lastig maakt ze helemaal uit de weg te gaan.

We kunnen ons voorstellen dat het niet te doen is om gebieden te vermijden. Hoe kun je dan toch voorkomen dat je straks onder de bulten zit?

• Ga niet onder een eikenboom zitten en als je weet dat er veel eikenbomen langs een weg staan, kijk dan of je een ander fiets-of wandelpad kunt nemen. Geen idee hoe een eikenboom er precies uitziet? Lees dit even;
• Bedek je hals, armen en benen zoveel mogelijk als je de natuur in gaat;
• Zitten er nesten in je tuin? Bel je gemeente en vraag wat ze voor je kunnen doen om ze te verwijderen;
• Was kleding, voor zover mogelijk, op 60 graden. Zelfs als je er geen last van hebt, kunnen de brandharen namelijk wel op je kleding zitten.

Wat doe je bij klachten door de eikenprocessierups

Het kan zomaar zijn dat je niet eens hebt doorgehad dat je door het ‘domein’ van de eikenprocessierups bent gegaan. Maar wanneer je onder de blaasjes en jeukende bultjes zit, leert Google je waarschijnlijk al snel dat dit komt door de brandharen van de rups. Soms zorgen ze zelfs voor klachten die nog vervelender zijn zoals benauwdheid, een loopneus, kriebel in de keel en kortademigheid.

Ben je helaas ook de sjaak? Wij geven je tips om de klachten en jeuk door de eikenprocessierups tegen te gaan!

• Gooi je kleding na een dag dragen in de was, zeker als je die dag veel buiten bent geweest. Helpt trouwens ook om hooikoorts te voorkomen;
• Heb je jeuk of rode bultjes? Plak plakband op de huid en trek het er weer af. Dit helpt om de haartjes te verwijderen (want die zijn behoorlijk hardnekkig);
• Menthol werkt verkoelend tegen de jeuk, haal bij de apotheek of drogist een créme met methol, aloë vera of calendula;
• Jeuken en krabben is een slecht idee en kan het zelfs erger maken als de brandhaartjes nog op je huid zitten;
• Op social media zien we dat mensen ook baat hebben bij het gebruiken van een föhn;
• Spoel je ogen en was je handen met lauwwarm water als je in aanraking met de rups bent geweest;
• Ben je heel benauwd, voel je je ziek of heb je een extreme reactie? Ga dan naar de huisarts. Die kan bijvoorbeeld antihistamine voorschrijven.

Wil je meer weten over de eikenprocessierups? Raadpleeg bijvoorbeeld de website van het RIVM.