Online25.05.2012

Internet en het (hoger) onderwijs [deel 1]


internet-en-het-hoger-onderwijs-deel-1.jpg
internet-en-het-hoger-onderwijs-deel-1.jpg

De impact van digitalisering op de leraar en het leraarsberoep, op het curriculum en op de organisatie van onderwijsinstellingen valt niet te onderschatten. Achterblijven als Nederland is geen optie in ‘the war for talent’. Hier de praktische contouren van een digitaliseringsaanpak die geen geld kost en waar je vandaag mee kan beginnen. Net zoals ik schreef in mijn blog over internet&zorg gaat het hier niet om het samen formuleren van nieuwe inzichten en perspectieven. Het gaat om implementatie. Om DOEN dus.

Voor mij is dit het hernemen van een thema nadat ik hier in 2005 ook mijn visie op dit onderwerp als rebellious content in het tijdschrift Onderwijs Innovatief heb gegeven. Eigenlijk is er toch maar heel weinig gebeurd sinds 2005.

De leraar wordt belangrijker: De ‘leraar’ wordt met het digitaliseren van het onderwijs alleen maar belangrijker. Wellicht dat de docent zich nu bedreigd voelt omdat de student zich buiten hem of haar leraar om informeert. Dat zal ook wel zo blijven, de dokter heeft hier trouwens ook last van. Maar dit is een tijdelijk effect.

Even een parallel. Toen SPSS uitkwam in de jaren ’80 voelden de statistici zich bedreigd omdat zij vreesden overbodig te worden. Het tegenovergestelde bleek waar. Uiteraard werden de routineklussen overgenomen door het programma, maar door SPSS moest je wel beter worden in je vak. En voor degenen die die stap hebben gezet en zich verder hebben ontwikkeld is de baan alleen maar leuker en rijker geworden.

Voor het hoger onderwijs voorzie ik een soortgelijke beweging. De ’toonladders’ van het vak kun je vaak zelf leren via e-learning. Maar voor het maken van eigen muziek heb je een coach nodig, de leraar 2.0, die je daarin leidt of begeleidt, al naar gelang. Ziet je de parallel met competentie gericht onderwijs? De leraar overbodig en de klas uit? Ik geloof er niets van. De besten zullen overigens het web in de klas nooit gebruiken als didactische werkvorm. Die hebben genoeg aan ‘de dialoog’ en ook dat zal nooit veranderen.

Achterlopen is funest
Met het digitaliseren van het onderwijs komen we steeds meer in de wereld van John Lennon terecht: “Life is happening to you while you are busy making other plans”. Voor mij betekent dat concreet: steeds minder grootse plannen maken met lange looptijden en niet wachten tot je alles weet of begrijpt. Gewoon beginnen met kleine aanpassingen, goed luisteren of de resultaten de goede kant op gaan en direct stoppen als dit niet zo is. Dit bottom-up prototyping is inmiddels een werkelijkheid voor veel bedrijven. Voor het onderwijs komt het er ook aan.

De hoger onderwijsinstelling moeten goed opletten welke kennis de markt vraagt. Achterlopen betekent verlies aan studenten of dat de student de kennis ‘buiten’ gaat halen. En dan word je als onderwijsinstelling een accrediteringsmachine. Dat lijkt me niet de bedoeling. Nu de contouren van het effect van internet op het hoger onderwijs zichtbaar worden, moeten we die elementen van onderwijsdigitalisering waar we het al redelijk over eens zijn, gaan implementeren. Immers, wie wil glimmen moet poetsen. Ik noem twee besluiten die we nu zouden kunnen nemen en uitvoeren.

Impact op curriculum
Ook is er de komende tijd veel aandacht nodig voor de impact van internet op de inhoud van het curriculum. Eén van de thema’s in dit verband, direct getriggered door het web, is het ontstaan van nieuwe ordeningen. Nieuwe combinaties ontstaan uit oude vakken. ‘Aardwetenschappen’ in Amsterdam is er een goed voorbeeld van, een combinatie van aardrijkskunde, natuurkunde, biologie en ongetwijfeld nog andere disciplines. ‘Presencing’ zal tot andere classificaties leiden in wetenschap en onderwijs (voor meer hierover zie hier). Ook Business vakken als marketing en Communicatie zijn fors aan het schuiven door de komst van Internet.

Ligt hier een taak voor accrediteringscommissies om dit ‘mee te nemen’ en zijn die hier voor toegerust? Hoe is bijvoorbeeld e-Health opgenomen in het medisch curriculum? Blijven dat hobby’s van de voortrekkers binnen de school of kijken we hier systematisch naar? Hoe zijn deze zaken bestuurlijk belegd?

War for talent
Wat ik daarnaast beter zou willen begrijpen is hoe internet het proces van identiteitsvorming van u, mij en onze kinderen beïnvloedt. Uiteraard is al die kennis er, daar ben ik van overtuigd, maar ik ken geen boekje waarin dat handzaam en met de beschrijving van praktische consequenties voor de inrichting, toonzetting van het onderwijs en van het pedagogisch proces staat beschreven. Wellicht kan de VSNU of HBO-raad het initiatief nemen om deze kennis die nu over verschillende wetenschappelijke disciplines versnipperd is, bij elkaar te brengen?

Bedrijven zijn druk bezig na te denken hoe ze de generatie Y kunnen bereiken en in the war for talent aan zich binden. Uiteraard houden marketing & communicatie afdelingen van onderwijsinstellingen zich hier ook mee bezig. Maar ik denk dat ook het hart van het onderwijsbedrijf, de leraar, hier over moet nadenken en de docent ook gevoed moet worden. Niet als onderdeel van de PR en marktstrategie, maar als onderdeel van een visie op het onderwijs.

Frans van der Reep

Frans van der Reep is een visionary practitioner, inspirational counceler, media futurist en "triple thinker". Hij is verbonden aan Hogeschool Inholland (lector) & KPN (senior strategist).

Verder lezen over Internet

Reddit laat je mogelijk straks betaalde subreddits maken

Reddit wordt binnenkort waarschijnlijk nog interessanter: het wil betaalde subreddits beschikbaar maken.

Online08.08.2024

Reddit laat je mogelijk straks betaalde subreddits maken

5 manieren waarop ons zoekgedrag verandert

Als je vroeger iets wilde zoeken op het internet, dan moest je eerst naar google.com surfen en dan bijvoorbeeld intoetsen: “capaciteit Amsterdam Arena”. Nu is dat helemaal anders en wel op meerdere manieren. Dit zijn vijf manieren waarop ons zoekgedrag verandert.

Search05.08.2024

5 manieren waarop ons zoekgedrag verandert

World Wide Web Day: dit kan de GenAI-hype leren van de internetbubble

Vandaag is het World Wide Web Day en is het 33 jaar geleden dat de Engelse computerwetenschapper Tim Berners-Lee het internet introduceerde in 1991. Een tijd die wordt gekenmerkt door zowel hype en opwinding als het uiteenspatten van de internetzeepbel eind jaren 90.

Online01.08.2024

World Wide Web Day: dit kan de GenAI-hype leren van de internetbubble

Beveiligingsgevaar: update je laptop nog voor je op vakantie gaat

Het is een verschrikkelijke timing, of juist een heel slimme: door een zwakte in Windows kunnen hackers je computer in via een open wifi.

Cybercrime21.06.2024

Beveiligingsgevaar: update je laptop nog voor je op vakantie gaat

10 grappige gadgets voor mensen die van het internet houden

We hebben 10 grappige gadgets voor je verzameld om helemaal te bewijzen dat jij het internet hebt begrepen.

Gadgets21.06.2024

10 grappige gadgets voor mensen die van het internet houden

Internet thuis wordt dit jaar weer duurder

Lekker thuis internetten wordt weer een stukje duurder in 2024. De drie grote providers maken allen hun prijzen hoger.

Online18.06.2024

Internet thuis wordt dit jaar weer duurder

Vijfpunts snelcursus nepnieuws herkennen!

Internet en sociale media hebben het podium voor nepnieuws enorm vergroot. Doordat iedereen kan publiceren en daarmee in potentie een groot publiek bereiken kan, is nepnieuws niet eerder in onze geschiedenis zo wijdverspreid geweest.

Nieuws15.05.2024

Vijfpunts snelcursus nepnieuws herkennen!

Reddit pakt zijn app aan: meer focus op reacties

Reddit heeft besloten om de app te tweaken. De reacties komen nu meer prominent in beeld en daarmee lokt het meer interactie uit.

Online25.04.2024

Reddit pakt zijn app aan: meer focus op reacties

Verder lezen over Onderwijs

Wat is een doorstroomtoets en hoe werkt het?

De doorstroomtoets is een belangrijk instrument binnen het Nederlandse onderwijssysteem, ontworpen om studenten te helpen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs.

Lifestyle13.06.2024

Wat is een doorstroomtoets en hoe werkt het?

Dit is de ideale headset voor jonge leerlingen & onderwijsinstellingen

Logitech heeft voor de Benelux de Logitech Learn uitgebracht: dat zijn bedrade headsets die op maat zijn gemaakt voor jonge leerlingen. Vooral om hen te helpen gefocust te blijven, langdurig te studeren en optimaal klaar...

Gadgets05.04.2023

Dit is de ideale headset voor jonge leerlingen & onderwijsinstellingen

Waarom mammoeten belangrijk zijn voor het metaverse

Het metaverse wordt tot nu toe vooral in verband gebracht met vermaak en retail, maar er is nog een andere belangrijke functie die het metaverse straks heeft: educatie. Om die reden is het fantastisch dat er straks leven...

Metaverse04.03.2022

Waarom mammoeten belangrijk zijn voor het metaverse

Apple onthult nieuwe middelen om op de basisschool te leren programmeren

Apple onthult nieuwe middelen voor basisschoolleerlingen en -leerkrachten, zoals de nieuwe activiteitengids ‘Iedereen kan programmeren: voorschoolse en vroegschoolse educatie’. Daarmee strekt het aanbod programmeerle...

Technology08.10.2021

Apple onthult nieuwe middelen om op de basisschool te leren programmeren

en inclusieve apps te leren ontwerpen
BBC maakt kindertelevisie met als doel thuisonderwijs

De Engelse staatsomroep BBC gaat iets unieks doen. Vanaf maandag 11 januari zal het kinderkanaal van de BBC (CBBC) drie uur durende basisschool-tv uitzenden om ervoor te zorgen dat alle kinderen naar educatieve programma...

Nieuws06.01.2021

BBC maakt kindertelevisie met als doel thuisonderwijs

Volgt de NPO ook?
Hybride examens en toetsen worden in 2021 gemeengoed

Tijdens COVID-19 hebben we meer dan twee miljoen thuisexamens mogelijk gemaakt. Die toetsen hadden anders niet kunnen plaatsvinden. Partners zijn niet alleen universiteiten, maar vooral ook het bedrijfsleven en leveranci...

Online08.12.2020

Hybride examens en toetsen worden in 2021 gemeengoed

35 bekende schrijvers pleiten voor andere aanpak leesonderwijs

Zo'n 35 schrijvers, onder wie Adriaan van Dis, Ellen Deckwitz, Splinter Chabot, Kluun, Paul van Loon, Manon Sikkel, Alex Boogers en Tommy Wieringa, pleiten voor een radicaal andere aanpak van leesonderwijs. En daar is ha...

Media29.10.2020

35 bekende schrijvers pleiten voor andere aanpak leesonderwijs

NPO Zappelin komt met oplossing voor kinderen zonder laptop of tablet

Inmiddels groeit de creativiteit in geheel Nederland als het gaat om onderwijs. Scholen, ouders, overheden en onderwijsinstanties werken aan oplossingen. Wat iedereen duidelijk deelt is de zorg en aandacht en de zorgen v...

Online02.04.2020

NPO Zappelin komt met oplossing voor kinderen zonder laptop of tablet

Extra Schooltv-programmering op themakanaal