Maak korte metten met je achtervolgingsparanoia: Wees cyberslim!

Ben je paranoïde als je denkt achtervolgd te worden door die leuke maar toch net te dure schoenen? Of als je ineens hardnekkig een weekendje Londen aangeboden krijgt? Wees gerust: het ligt niet aan jou. Wees ongerust: schoenenwinkels, reisbureaus en vele anderen houden je in de gaten. Maar daar kun je echt zelf wat aan doen.

Waar kijk je naar leuke schoenen? Misschien in de fysieke winkelstraat, waar je ze gelijk kunt passen, voelen en mee naar huis nemen. Tenminste, als ze net jouw maat op voorraad hebben. Grote kans dat je online kijkt, via een webwinkel rechtstreeks in de grote magazijnen. Daarbij kun je ook verder kijken: of die luxe hakjes met dito prijskaartje ergens anders niet net goedkoper zijn te krijgen. Toch blijven ze wat aan de dure kant, dus je ziet nu maar af van de aankoop. Maar daarna blijven die rode schoentjes je maar achtervolgen! Op Facebook, in Google’s zijbalk, in je webmail, op andere websites, overal!

Sturing van ons online-gedrag

Paranoïde ben je eigenlijk alleen als je dénkt dat ‘ze’ je volgen. In de moderne online-gedreven wereld wéten we dat we gevolgd worden en we weten we ook wie ‘ze’ zijn. Het zijn niet alleen de webwinkels waar je concreet naar leuke schoenen hebt gekeken, of de reisbureaus waar je een weekendje Londen hebt aangeklikt. Je wordt ook gevolgd als je in een eerder stadium zoekt naar de nieuwe collecties van foot fashion designers of wanneer je kijkt naar leuke dingen om te doen in Londen.

Veel consumenten vinden het een beklemmende gedachte dat hun online-activiteiten uitgebreid worden gemonitord en geanalyseerd. Wat weten ‘ze’ nog meer van je? In hoeverre sturen ‘ze’ wat je te zien krijgt als je zelf naar iets denkt te zoeken of te browsen? Trackingparanaoia is reëel, maar je staat er niet machteloos tegenover. Veel consumenten weten blijkbaar niet dat ze er echt zelf wat aan kunnen doen. Cyberonkunde werkt trackingparanoia in de hand. Die onwetendheid gaan we hier verhelpen.

Bezorgd, want gevolgd

Privacy wordt door veel consumenten hoog aangeslagen, ook in Nederland. Dat bleek al uit het Nationaal Privacyonderzoek en aansluitende Nationaal Privacydebat dat Kaspersky Lab ruim een jaar geleden heeft laten uitvoeren. Het is onwetendheid troef wat betreft de bescherming van online privacy. Deels ligt dit aan kennisgebrek over welke rol de overheid hierin speelt, maar deels ligt het aan het niet nemen van technische maatregelen door gebruikers zelf.

Uit de recente peiling ‘Ben jij cyberslim?’ van Kaspersky Lab komt dit beeld opnieuw naar voren. Het leeuwendeel (79 procent) van de ondervraagde consumenten heeft liever niet dat websites hun locatie en hun online-activiteiten tracken. Ik begrijp die zorg wel. Immers, ons gewone gedrag speelt zich in steeds grotere mate online af én heeft een online weerslag. We shoppen, chatten, surfen, delen. En waar we gaan, staan en vaak komen wordt ook online vastgelegd.

Al deze informatierijkdom wordt verzameld, gecombineerd en geanalyseerd. Advertentienetwerken, sociale netwerken, webwinkels en andere online-handelaren benutten zo onze profielen om gerichte ads voor te schotelen. Ook consumenten die menen dat ze niets te verbergen hebben, voelen zich ongemakkelijk bij de gedachte dat grote hoeveelheden data over hun worden vergaard, opgeslagen en doorverkocht aan derde partijen. Dit nog naast de mogelijkheid dat die digitale dossiers worden gelekt aan een wijder – en mogelijk kwaadwillend – netwerk van online opererende partijen.

Bezorgd? Benut de basics!

Toch doen veel privacy-minnende mensen zelf niets aan de bescherming van hun doen en laten online. Van de ondervraagde consumenten neemt een groot deel (41 procent) geen maatregelen. Waarom niet? Uit onwetendheid. Gewone gebruikers van smartphones, tablets en pc’s zijn namelijk niet goed bekend met de middelen die zij tot hun beschikking hebben ter bescherming van hun privacy op internet.

Ik heb het niet eens over de meer technische of complexere middelen. Nee, het gaat om de basics. Zo gebruikt maar net iets meer dan een kwart (27 procent) van de respondenten de privacymodus van hun webbrowser. Klinkt je dat bekend in de oren? Dan zullen de volgende zeven simpele en effectieve tips je vast helpen om jezelf online beter te beschermen tegen ongebreidelde tracking. Zo kun je voorkomen dat je die doordansende rode schoentjes nog wel eens tegenkomt.

• Wijzig enkele browserinstellingen. Schakel bijvoorbeeld automatische installatie van add-ons uit, zet het blokkeren van pop-ups en verdachte websites aan, verplicht controles van SSL-certificaten, en weiger cookies van derden.
• Let goed op bij het installeren van gratis software: vink de selectievakjes uit waarmee die software aanvullende toolbars, plug-ins, browserextenties en ander ongewenst spul installeert. Die meeliftende software kan – geheel legaal – gebruikt worden om méér consumentengegevens te vergaren.
• Gebruik https-verbindingen met websites waar mogelijk. Webprotocol https zorgt ervoor dat het verkeer van en naar bezochte websites wordt versleuteld.
• Vermijd mailproviders, sociale netwerken en ecommerce sites die geen https bieden.
• Gebruik twee verschillende webbrowsers: de één voor je belangrijke online-diensten (zoals webmail, productiviteitstools, sociale netwerken, ecommerce) en de ander voor gewoon surfen. Hierdoor valt je online-activiteit niet zomaar te koppelen aan je online-identiteit.
• Gebruik VPN-verbindingen om je netwerkverkeer te versleutelen.
• En tot slot: benut de speciale privacyfuncties van beveiligingssoftware, zoals Private Browsing in de Kaspersky Internet Suite, in Kaspersky Total Security of een equivalent in de producten van onze concullega’s. Private Browsing stript identificeerbare gebruikersinformatie van je internetverkeer, waardoor je echt privé kunt browsen op het web.

Deze blogpost is geschreven door Martijn van Lom – Kaspersky Lab.