Frans van der Reep
Frans van der Reep is een visionary practitioner, inspirational counceler, media futurist en "triple thinker". Hij is verbonden aan Hogeschool Inholland (lector) & KPN (senior strategist).
Met al dat economische gerommel in de westerse wereld vraag ik me ook wel eens af wat maatregelen zouden kunnen zijn om de weg naar waarde terug te vinden.
Wat is de kern van het probleem? De kern is voor mij dat wij geen invloed meer hebben op de wereld waarin we leven. De wereld ziet ‘de mens’ niet meer. De circle of life is onderbroken.
Onze besteding bij de grote supermarkten gaat niet door binnen het systeem maar gaat naar een vage aandeelhouder buiten het systeem. We moeten vaak maatregelen nemen waar we in ons hart niet blij mee zijn maar ‘het bedrijf’, als een soort ontkoppelde categorie, noopt om het toch te doen. Aandeelhouders als financiële passanten, niet werkelijk geïnteresseerd in de waarde van een bedrijf en zelden aandeelhouder.
De burger heeft geen werkelijke invloed op de Staat en toont op allerlei manieren zijn ongenoegen. De democratie lijkt in Nederland wel steeds meer een politieke organisatie ten behoeve van machtsuitoefening dan als manier om naar de mogelijkheid met iedereen rekening te houden. Losgezongen.
Valt het jou ook op hoeveel 3e persoons talk we gebruiken. ‘de beurs was mild gestemd’. Alsof de beurs een autonome persoon is waar we geen invloed op hebben. Buitengewoon manipulatief taalgebruik bedoeld om de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen. De circle of life doorbroken. Het ‘nieuws’ is er mee doorspekt. Ontmenselijking. ‘De zorg,’ de ‘verzekeringen,’ ‘het moderne verkeer,’ ‘de file,’ allemaal zaken die als 3e persoon, als iets dat ons overkomt wordt voorgesteld maar het niet is. Nog een voorbeeld? ‘De Rijksvoorlichtingsdienst heeft een persbericht gepubliceerd’ of ‘Het Kremlin zegt dat’…… 3e persoons talk is zo abstract. En niemand neemt verantwoordelijkheid. Alleen bij het noemen van concrete personen ervaart men dat anders dan bij die zo abstract afwezige vorm.
En zo krijgen we het gevoel van geen invloed te hebben op de wereld waarin we leven. En wordt onmacht de grondtoon. En wordt overleven de muziek. En verstikken we onszelf in controle: waar betekenis verdwijnt verschijnt controle.
Wie heeft nou invloed op banken? Wie het kanaal heeft, heeft de macht en zij zijn het geld kanaal. Dat genereert veel macht. Maar ook hier: ‘de banken’. 3e persoon. Wist u dat we tot pakweg de 30 ér jaren hypotheken afsloten via wat we nu p2p noemen? De heer Pietersen leende van de heer Jansen. Persoonlijk. Niets 3e persoon. De verslagen van de antropoloog/journalist Joris Luyendijk over de Londense financiële scene spreken wat dat betreft boekdelen.
Ik denk dat het anti globalisme en nearonomics ten diepste ingegeven wordt door de diepe wens de circle of life te sluiten. Waar samenwerking en economische activiteit alleen loopt via de as van nut en productie ontstaat heimwee naar de oorsprong. En dat is nu aan het gebeuren. Hier ontstaan dan ook vele nieuwe initiatieven en velen van ons zoeken opnieuw persoonlijke betekenis in spiritualiteit en meditatie.
Wat zou je nu kunnen doen om de circle of life te herstellen en dit proces naar vernieuwde betekenis te versnellen? Ik noem een aantal voorbeelden om de gedachten te bepalen. Zonder me te bekommeren om de uitvoerbaarheid op korte termijn.
Maatregel 1: schaf de lease auto af.
Ik denk dat hierdoor het restant van het file leed direct is opgelost. Ieder econometrisch onderzoek in die richting geeft aan dat een systeem waar beslissen, betalen en genieten niet direct gekoppeld zijn 30% inefficiënter is dan indien wel gekoppeld De prijselasticiteit van variabele kosten ligt veel hoger dan die van vast kosten.
Maatregel 2: schaf de rechtspersoon (nv, bv) af.
De rechtspersoon is ooit bedacht om grootschalige financieringen mogelijk te maken. Maar heeft ook geleid tot de corporate wereld die totaal losgezongen is van wat de wereld werkelijk nodig heeft en die zijn eigen dynamiek aan ons, Staat, EU en burger, oplegt. In het Engels heet het ‘limited’ en in het Duits ‘mit beschraenkter Haftung, een goede beschrijving want in principe ben je als handelt vanuit de rechtspersoon niet persoonlijk verantwoordelijk. De circle of life is doorbroken. Gelukkig is dat in Nederland stap voor stap aan het veranderen.
Voor financieringen hebben we nu andere oplossingen dan banken en beurzen: crowdfunding. Via crowdfunding, zoals de beurs trouwens ooit bedoeld was, kan bijvoorbeeld een ziekenhuis zijn positie als regionale community care herstellen via herfinanciering als coöperatie. Individuele burgers die ook profiteren van het ziekenhuis financieren dan en het ziekenhuis komt los uit de klauwen van de zorgverzekeraar, herstel van de circle of life. Beslissen betalen en genieten in een hand.
Inderdaad, maatregel 2 zal multinationals economisch schade doen. Maar hoe erg is dat? Vergeet niet dat met name grote bedrijven niets voelen, geen relatie kunnen aangaan en nooit verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag. Dat moet altijd via de rechter. Canadees onderzoek laat zien dat de board room, naast mensen die natuurlijk wel verantwoordelijk voelen, behoorlijk vol zit met psychopaten die er geen moeite mee hebben draconische maatregelen te nemen.
Eigenlijk is dit proces in Nederland al in volle gang als je kijkt naar het toenemend belang van de ZZPér, de kleine ondernemer. Die handelen allen als natuurlijk persoon.De Lloyds of London met hun names is ook een goed voorbeeld: persoonlijk aansprakelijk.
Maatregel 3: let op uw eigen 3e persoons gebruik.
Deze maatregel kost niets en is uw eigen beslissing. Mijn uitnodiging aan u is om eens op te letten hoe vaak u 3e persoon gebruikt bij uw beslissingen. En om daarmee te stoppen, of om zijn minst dat te beseffen.
Ik ben geen globalisme hater. Maar ik constateer wel dat overal waar local currency is ingevoerd de economie een geweldige boast krijgt. Het meest recente voorbeeld dat ik ken is Bristol met zijn Bristol pound. De burgemeester van die stad laat zijn salaris in Bristol pounds betalen. Er zijn meer voorbeelden.
Ik ben niet voor afschaffing van de euro maar ik weet wel dat een geldsoort een Staat nodig heeft. Dus dat wringt. We zullen dus wat mij betreft naar andere vormen van het sluiten van de circle of life toe moeten. Daar zijn er veel van, het nieuwe werken, zelfroosteren, ruilhandel. Het komt er allemaal aan.
In Griekenland wordt met open ogen door ‘de autoriteiten’ (3e persoon) de middenklasse uitgeschakeld, basis voor iedere goed functionerende democratie. Er staat veel op het spel.
Laten we de crisis vooral zien als het ruimte scheppen voor positieve ontwikkelingen. Te beginnen in je eigen leven.
Ik nodig je uit om zo eens naar uw omgeving te kijken, naar het nieuws te luisteren en je positie hierin te bepalen.