De toekomst: arbeidsethos op recept

Vorig artikel Volgend artikel
De toekomst: arbeidsethos op recept

Een Ritalin-pil slikken op vriendelijk, maar dringend verzoek van een werkgever. Volgens het Rathenau Instituut is dat geen ondenkbare toekomst. En laten we het dan ook maar even hebben over diepe hersenstimulatie, waarbij elektroden in je bovenkamer worden geplaatst. Daarmee wordt de toewijding van de werknemer op een 'eenvoudige' manier versterkt.

Of het allemaal echt gaat gebeuren, human enhancement opgelegd door de werkgever, dat is een vraag die Ira van Keulen van het Rathenau instituut niet beantwoordt. Ze spreekt op het Haagse bètafestival Border Sessions. Hier wordt de hele dag de impact van nieuwe technologieën en ontwikkelingen op de samenleving aangekaart. En laat dat nou prima in het straatje van Van Keulen passen, die de maatschappelijke discussie rondom human enhancement een flinke slinger wil geven.

Human enhancement gaat over medisch technische ontwikkelingen die ooit met de zieke mens in het achterhoofd tot stand zijn gekomen, maar waar de uitkomsten in een later stadium ook worden gebruikt door, of worden toegepast op, gezonde mensen. Denk bijvoorbeeld aan Botox, ooit bedoeld als spierverslapper, nu een veelgebruikt middel om even een paar rimpels weg te werken. Of Ritalin, medicatie voor kinderen met ADHD, dat ook gebruikt wordt door studenten die even snel hun studiefocus willen verhogen, de avond voor een tentamen. En ook jonge mannen slikken soms Viagra. Dat komt wel van pas na een avondje flink stappen.

Op de snijvlakken van nanotechnologie, neurotechnologie, biotechnologie en ICT is nog veel meer mogelijk. Het werd al even aangestipt, het inbrengen van elektroden in de hersenen. Dat kan dankzij een combinatie van neurotechnologie en ICT. In theorie kan je er allerlei gedrag mee veranderen. De ontwikkelingen gaan razendsnel.

Publiek debat
En precies daarom hebben we in Nederland behoefte aan een publiek debat over human enhancement, in goed Nederlands ook wel mensverbetering. Volgens Van Keulen is de tijd rijp om de druk op de overheid op te voeren, die beleid op dit gebied moet maken.

Er is, naast het verschuiven van een morele grens, namelijk nog een aantal pijnpunten. Bijvoorbeeld de veiligheid. Voor de meeste middelen is onderzoek gedaan op ratten, of zieke mensen. Voor gezonde mensen zijn de gevolgen of bijwerkingen misschien weer heel anders. En er is de kwestie van sociale druk. Die stijgt als de norm verplaatst. Als de buurvrouw Ritalin neemt en een betere moeder is, moet jij dat dan ook doen? En wat te denken van de vraag of dit soort zaken vergoed moeten worden? Dan stijgen de zorgkosten explosief. Bovendien wordt het dan misschien opgelegd vanuit de werkgever als het zo vanzelfsprekend is. Aan de andere kant, dit soort zaken niet worden vergoed, dan is het alleen beschikbaar voor de bovenklasse.

Bovendien, kiezen we straks niet te vaak voor een technische oplossing als er sprake is van een maatschappelijk probleem? Je kunt je kind Ritalin laten slikken om het beter te laten doen op school, terwijl het echte probleem misschien ligt in te grote klassen die eigenlijk gewoon verkleind moeten worden.

Volgens Van Keulen is het zo klaar als een klontje, de is tijd rijp om het debat bij het publiek aan te zwengelen.

Om te kijken waar jij in deze discussie staat, ben je bijvoorbeeld een transhumanist of een purist, ontwikkelde het Rathenau Instituut een test. Nog leuker is de iPhone game waarin met behulp van gamification elementen de pijnpunten heel mooi zichtbaar worden.

Reageren is uitgeschakeld omdat er geen cookies opgeslagen worden.

Cookies toestaan Meer informatie over cookies